Hội nhập là gì? Vì sao phải hội nhập khu vực, hội nhập quốc tế? Bài viết dưới đây Luật Trần và Liên Danh sẽ giải đáp những thắc mắc cho bạn đọc.
Hội nhập là gì?
Theo từ điển tiếng việt, hội nhập là việc tham gia vào một cộng đồng để cùng hoạt động và phát triển với cộng đồng ấy thường nói về quan hệ giữa các dân tộc, các quốc gia.
Nói cách khác, hội nhập hay hội nhập quốc tế là quá trình liên kết, gắn kết giữa các chủ thể quốc tế (quốc gia hoặc vùng lãnh thổ) với nhau. Thông qua việc các chủ thể ấy tham gia vào các tổ chức, thiết chế, cơ chế, hoạt động hợp tác quốc tế. Mục đích của hội nhập là khiến cho mỗi chủ thể đó cơ hội phát triển bản thân, từ đó tạo thành sức mạnh tập thể giải quyết những vấn đề chung mà các bên cùng quan tâm, bao gồm mọi lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội.
Bản chất của hội nhập chính là một quá trình phát triển tất yếu, xuất phát từ bản chất xã hội của lao động và quan hệ giữa con người. Sự ra đời và phát triển của nền kinh tế thị trường đã trở thành động lực quan trọng có vai trò thúc đẩy quá trình hội nhập.
Đặc điểm của hội nhập quốc tế
Thứ nhất, hội nhập quốc tế bắt đầu từ lĩnh vực kinh tế, nhưng không giới hạn ở đó, mà có thể diễn ra trên nhiều lĩnh vực. Thực tiễn trên thế giới cho chứng minh quá trình hội nhập đã và đang diễn ra trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, từ kinh tế đến chính trị, quốc phòng – an ninh, văn hóa – xã hội và các lĩnh vực khác.
Thứ hai, hội nhập quốc tế là quá trình không có giới hạn về thời gian. Có nghĩa, hội nhập quốc tế là một quá trình liên tục trong quan hệ hợp tác giữa các nước, có thể đi từ thấp đến cao, từ trạng thái này đến trạng thái khác. Không có quốc gia nào có thể tuyên bố là đã “hoàn thành hội nhập”. Điển hình nước châu Âu là những nước đi đầu trong hội nhập quốc tế nhưng cho đến hiện tại quá trình hội nhập vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.
Thứ ba, hội nhập quốc tế diễn ra trên nhiều bình diện, chứ không chỉ diễn ra thông qua việc tham gia các cơ chế hợp tác đa phương. Về bản chất, hợp tác song phương, nếu dựa trên cơ sở các luật lệ và chuẩn mực chung thì cũng có đầy đủ tính chất của hội nhập quốc tế. Thậm chí, một số xu hướng phân tích gần đây còn mở rộng khái niệm hội nhập sang cả cấp độ quốc gia, tức là quá trình hội nhập bên trong của mỗi nước. Tuy nhiên, hội nhập bên trong nên được coi là một trong những “yếu tố nền tảng” với các chính sách đối nội và những biện pháp mà các nước tiến hành để thực hiện hội nhập quốc tế.
Thứ tư, hội nhập là một hình thức hợp tác quốc tế ở trình độ cao gắn với luật lệ và chuẩn mực chung. Bản chất của hội nhập quốc tế là quá trình xây dựng và áp dụng các luật lệ và chuẩn mực chung. Đây chính là đặc điểm phân biệt hội nhập quốc tế với các hoạt động hợp tác quốc tế khác, như trao đổi, tham vấn, phối hợp chính sách,…
Các nguyên tắc cơ bản trong hội nhập là gì
Thứ nhất, nguyên tắc bình đẳng về chủ quyền giữa các quốc gia. Trong thời kì hội nhập quốc tế, các quốc gia tham gia vào đời sống quốc tế và việc ngày càng nhiều những vấn đề quốc gia đặt dưới sự điều chỉnh quốc tế. Chủ quyền không làm cho quốc gia tách biệt hoàn toàn với Cộng đồng quốc tế. Trong bối cảnh thế giới hiện nay, các quốc gia tồn tại trong mối quan hệ tùy thuộc lẫn nhau. Bình đẳng về chủ quyền giữa các quốc gia là cơ sở để trật tự thế giới phát triển theo xu hướng ổn định, hội nhập và tiến bộ.
Thứ hai, guyên tắc cấm đe dọa dùng vũ lực hay dùng vũ lực. Quá trình dân chủ hoá đời sống quốc tế tất yếu dẫn đến sự hạn chế dùng sức mạnh hay đe dọa dùng sức mạnh trong quan hệ giữa các chủ thể luật quốc tế với nhau.
Thứ ba, nguyên tắc hòa bình giải quyết tranh chấp quốc tế. Nguyên tắc này gắn liền với nguyên tắc cấm dùng vũ lực hay đe dọa dùng vũ lực. Trong thực tế, tranh chấp luôn tiềm ẩn và phát sinh bất cứ lúc nào do những quan điểm trái ngược, mâu thuẫn nhau của các chủ thể khi tham gia hội nhập và không thể thống nhất, thỏa thuận được với nhau về quyền lợi và nghĩa vụ của các bên.
Thứ tư, guyên tắc không can thiệp và công việc nội bộ của quốc gia khác. Công việc nội bộ của quốc gia là các công việc thuộc thẩm quyền quốc gia điều chỉnh các mối quan hệ xã hội và các phương diện khác như kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục, y tế…. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, công việc nội bộ thuộc thẩm quyền của quốc gia và sự tham gia của cộng đồng quốc tế không tồn tại riêng biệt mà có sự đan xen lẫn nhau, ví dụ như công việc do quốc gia tiến hành tuy nhiên được pháp luật quốc tế điều chỉnh qua những quy tắc chung thì không thể nói rằng đó là việc nội bộ của quốc gia mà từ chối sự tham gia của cộng đồng quốc tế được.
Vì sao phải hội nhập khu vực, hội nhập quốc tế?
Như đã phân tích ở bên trên, có thể khẳng định hội nhập quốc tế chính là một xu thế tất yếu lớn của thế giới cũng đồng thời chỉ ra con đường phát triển không thể nào khác đối với các nước trong thời đại toàn cầu hóa như hiện nay. Những lợi ích của hội nhập quốc tế mang lại sẽ trả lời cho câu hỏi Vì sao phải hội nhập khu vực, hội nhập quốc tế.
– Tạo ra cơ hội mở rộng thị trường để thúc đẩy thương mại và các quan hệ kinh tế quốc tế khác. Từ đó, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế – xã hội.
– Tạo động lực thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Từ đó, nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, của các sản phẩm và doanh nghiệp; đồng thời, làm tăng khả năng thu hút đầu tư vào nền kinh tế.
– Thông qua hội nhập kinh tế, cụ thể là nhờ hợp tác giáo dục-đào tạo và nghiên cứu khoa học với các nước và tiếp thu công nghệ mới thông qua đầu tư trực tiếp nước ngoài và chuyển giao công nghệ từ các nước tiên tiến. Từ đó, nâng cao trình độ của nguồn nhân lực và nền khoa học công nghệ quốc gia.
– Các doanh nghiệp trong nước có cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế, nguồn tín dụng và các đối tác quốc tế.
– Người tiêu dùng trong nước được sử dụng các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ đa dạng về chủng loại, mẫu mã và chất lượng với giá cạnh tranh. Ngoài ra, còn được tiếp cận và giao lưu nhiều hơn với thế giới bên ngoài, từ đó có cơ hội phát triển và tìm kiếm việc làm cả ở trong lẫn ngoài nước.
– Hội nhập những giá trị và tiến bộ của văn hóa, văn minh từ các quốc gia khác trên thế giới để làm giàu văn hóa dân tộc và thúc đẩy tiến bộ xã hội.
– Hội nhập cũng là động lực để Việt Nam cải cách toàn diện hướng tới xây dựng một xã hội mở, dân chủ hơn, và một nhà nước pháp quyền.
– Hội nhập tạo điều kiện để mỗi nước tìm cho mình một vị trí thích hợp trong trật tự quốc tế, giúp tăng cường uy tín và vị thế quốc tế, cũng như khả năng duy trì an ninh, hòa bình và ổn định để phát triển.
– Giúp duy trì hòa bình và ổn định khu vực và quốc tế để các nước tập trung cho phát triển, cùng giải quyết những vấn đề quan tâm chung của khu vực và thế giới.
Các nguyên tắc cơ bản trong hội nhập là gì
Bên cạnh việc giải đáp hội nhập là gì? chúng tôi còn chia sẻ thêm thông tin về các nguyên tắc cơ bản trong hội nhập quốc tế. Theo quan điểm của Đảng và Nhà nước Việt Nam, chú trọng công tác đối ngoại cũng như hội nhập quốc tế, tuy nhiên vẫn phải đảm bảo các nguyên tắc sau:
– Tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau.
“Hòa nhập chứ không phải hòa tan” – Đây là nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất, bao trùm là bảo đảm giữ vững độc lập, tự chủ và định hướng XHCN, bảo đảm vững chắc an ninh quốc gia, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc. Mặt khác, việc canh thiệp nội bộ lẫn nhau sẽ gây ảnh hưởng tới an ninh, hòa bình quốc gia, đặc biệt, khi một quốc gia có nặng lực vũ trang, kinh tế mạnh hơn, sẽ nắm quyền làm chủ, và các quốc gia khác bị phụ thuộc vào nó, gây ra sự bất bình đẳng, phá vỡ nguyên tắc đầu tiên, cơ bản và cũng là quan trọng nhất trong các quan hệ xã hội. Đó là “ nguyên tắc bình đẳng, cùng hợp tác phát triển và cùng có lợi.”
– Không dùng vũ lực hoặc đe doạ dùng vũ lực.
– Giải quyết các bất đồng và tranh chấp thông qua thương lượng hoà bình.
Việc các bên xảy ra xung đột, mâu thuẫn trong quá trình cùng hợp tác, phát triển là điều không thể tránh khỏi. Khi đó, để giải quyết vấn đề, các bên thực hiện các cuộc thương lượng, đàm phán hoà bình.
– Tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi.
Đây là nguyên tắc được đặt ra nhằm tạo ra sự bình đẳng giữa các quốc gia. Chỉ khi có sự bình đẳng, ngang hàng lẫn nhau thì các bên mới có thể cùng phát triển, cùng nhau giải quyết các vấn đề chung.
Hội nhập quốc tế là sự phát triển tất yếu của xã hội
Hội nhập quốc tế trong các lĩnh vực đang trở thành xu thế chủ đạo và là sự phát triển tất yếu trong sự phát triển của xã hội bởi những lý do sau:
– Sự phát triển của khoa học, kỹ thuật, công nghệ và kinh tế thị trường dẫn đến sự phát triển trong các quan hệ sản xuất. Mặt khác, các điều kiện tự nhiên giữa ác quốc gia là khác nhau, do đó, chúng đòi hỏi các quốc gia phải mở rộng thị trường, hình thành thị trường khu vực và quốc tế nhằm thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế.
– Các cuộc khủng khoảng tài chính dẫn đến những chuyển dịch trên phạm vi toàn cầu, đồng thời, quá trình xã hội hóa và phân công lao động ở mức cao đã vượt ra khỏi phạm vi biên giới quốc gia; dẫn đến nhu cầu tất yếu về việc hợp tác ngày càng sâu sắc giữa các quốc gia theo hình thức song phương, tiểu khu vực, khu vực và toàn cầu trong quan hệ hợp tác đa ngành, liên ngành và đa phương.
Dưới đây là bài viết cung cấp thông tin về hội nhập là gì và vì sao phải hội nhập khu vực, hội nhập quốc tế? do công ty Luật Trần và Liên Danh tổng hợp và biên tập. Hy vọng nội dung cung cấp sẽ hữu ích đối với bạn đọc. Trong quá trình biên tập không thể tránh khỏi những sai sót, chúng tôi rất mong nhận được sự đóng góp từ quý bạn đọc. Xin chân thành cảm ơn!
