Ngày 30/8/2021, Chủ tịch nước đã ký Quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn cho 3.035 người, Quyết định có hiệu lực từ ngày 01/9/2021.
Đây là một chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta, thể hiện truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, vừa nghiêm minh trong xét xử người phạm tội, đồng thời khoan hồng, nhân đạo đối với những phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt, trở về với cộng đồng hướng thiện, rèn luyện tiến bộ để trở lại làm người có ích cho xã hội.
Năm nay, công tác đặc xá diễn ra trong một bối cảnh rất đặc biệt, được Lãnh đạo Đảng, Nhà nước quan tâm, chỉ đạo sát sao, sự nhập cuộc và triển khai đồng bộ, hiệu quả của các bộ, ngành chức năng theo đúng tiến độ và quy định đề ra; có những ý nghĩa chính trị, xã hội, nhân đạo thiết thực.
Từ năm 2009 đến 2016, theo Luật đặc xá năm 2007, Nhà nước ta đã thực hiện 07 đợt đặc xá nhân các ngày lễ lớn, sự kiện trọng đại của đất nước, đặc xá cho hơn 87.000 người.
Công tác đặc xá năm nay là lần đầu tiên triển khai từ khi Luật đặc xá sửa đổi được ban hành năm 2018 có hiệu lực; với nhiều quy định mới chặt chẽ hơn về các tiêu chuẩn được đặc xá, từ việc bảo đảm thời hạn đã chấp hành án phạt tù, hoàn thành các nghĩa vụ bồi thường dân sự, hình sự, trả lại các tài sản có được do hành vi phạm tội, cho đến xem xét thái độ cải tạo trong quá trình chấp hành án phạt tù, bảo đảm chỉ những người thực sự xứng đáng mới được hưởng khoan hồng của Đảng và Nhà nước. Vậy năm 2022 có đặc xá không?
Hết sức khẩn trương nhưng chặt chẽ, công minh
Đây không chỉ là đợt đặc xá đầu tiên theo Luật Đặc xá năm 2018, mà còn là đợt đặc xá đầu tiên sau thành công rất tốt đẹp của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và Đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.
Những sự kiện chính trị trọng đại này đã không chỉ khơi dậy mạnh mẽ ý chí, khát vọng phát triển đất nước, củng cố vững chắc niềm tin của quần chúng nhân dân vào sự nghiệp đổi mới và tăng cường sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với uy tín, vị thế của Việt Nam, mà còn tiếp tục khẳng định chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước ta trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người.
Công tác đặc xá năm nay do vậy có ý nghĩa chính trị lớn, đòi hỏi phải được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, bám sát quy định của Luật, góp phần tạo sự đồng tình ủng hộ của nhân dân và dư luận quốc tế vào đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta, đồng thời kịp thời chấn chỉnh, đấu tranh với những thông tin sai lệch, bịa đặt của các thế lực xấu nếu phát sinh.
Công tác đặc xá năm nay cũng được tiến hành trong hoàn cảnh đặc thù giữa lúc dịch COVID-19 diễn biến rất phức tạp tại nhiều địa phương; gây nhiều khó khăn trong việc thẩm tra, xác minh hồ sơ ở địa bàn, tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành, tiến hành các bước thủ tục tại cơ sở giam giữ, cũng như đòi hỏi phải tính toán rất kỹ phương án triển khai cho người được đặc xá và địa phương nơi tiếp nhận để bảo đảm các quy định phòng chống dịch bệnh.
Công tác đặc xá năm 2021 đã được triển khai khẩn trương, bài bản, khoa học, đúng tiến độ đề ra theo kế hoạch, không để xảy ra lây lan dịch bệnh, thể hiện quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị trong việc thực hiện tốt nhiệm vụ quan trọng này.
Ngày 30/6/2021, Chủ tịch nước đã ký ban hành Quyết định số 1161/2021/QĐ-CTN về đặc xá năm 2021, trong đó quy định cụ thể các điều kiện để được đặc xá, cũng như những trường hợp không được đặc xá.
Ngay sau khi Quyết định của Chủ tịch nước được công bố, các cơ quan chức năng đã khẩn trương xây dựng các văn bản hướng dẫn, tổ chức quán triệt, phổ biến thông tin đến các cơ sở giam giữ và mọi người dân.
Các tổ thẩm định liên ngành theo phạm vi trách nhiệm được phân công đã làm việc ngày đêm với tinh thần trách nhiệm, nỗ lực cao nhất để hoàn thiện thẩm định hàng nghìn hồ sơ đặc xá trải rộng ở nhiều trại giam trên toàn quốc.
Trên cơ sở đó, Hội đồng tư vấn đặc xá đã họp nhiều phiên để rà soát tổng thể, cân nhắc kỹ các tình tiết, yếu tố của từng hồ sơ còn có ý kiến khác nhau một cách khách quan, công tâm, “có lý có tình”, bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật, không để lọt những trường hợp đủ điều kiện nhưng không được đặc xá, cũng như tránh để các trường hợp không đủ điều kiện đặc xá được hưởng khoan hồng, gây bức xúc trong dư luận.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã đi kiểm tra công tác đặc xá tại tỉnh Bắc Giang ngày 19/8 và có nhiều chỉ đạo quan trọng về ý nghĩa, mục đích, định hướng và nội dung triển khai đặc xá năm nay. Các thành viên trong Hội đồng tư vấn đặc xá cũng dẫn đầu một số đoàn đi kiểm tra tại các địa phương.
Toàn bộ quy trình chặt chẽ, khoa học này bảo đảm những hồ sơ được trình lên Chủ tịch nước xem xét, quyết định trong đợt này đều đúng đối tượng, phù hợp với quy định của pháp luật.
Phương châm bảo đảm không để lọt, không để sót không chỉ áp dụng với phạm nhân người Việt Nam mà cũng áp dụng công bằng, đầy đủ với cả những phạm nhân có quốc tịch nước ngoài.
Hội đồng tư vấn đặc xá đã sớm chủ động thông tin tới các cơ quan đại diện ngoại giao và lãnh sự nước ngoài tại Việt Nam về Quyết định của Chủ tịch nước, tiếp nhận thông tin đề đạt từ các cơ quan đó và phối hợp rà soát, tổng hợp đề xuất lên cấp có thẩm quyền về hồ sơ của các phạm nhân người nước ngoài đủ điều kiện được đặc xá.
Chính sách quan trọng về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người
Chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước ta là bảo vệ và thúc đẩy quyền con người một cách công bằng, bình đẳng cho tất cả mọi đối tượng công dân, kể cả những người đang chấp hành hình phạt tù.
Điều này đã được quy định rõ trong Hiến pháp năm 2013, hệ thống các văn bản pháp lý như Bộ luật Hình sự 2015, Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, Luật thi hành tạm giam, tạm giữ năm 2015, Luật thi hành án hình sự năm 2019…
Các quyền cơ bản của những người chấp hành án phạt tù đều được bảo đảm như quyền về ăn, mặc, ở, chăm sóc y tế, nhận quà hay bưu phẩm, thăm gặp thân nhân, người bào chữa, tiếp xúc lãnh sự, người đại diện hợp pháp để thực hiện giao dịch dân sự…, chính sách chung là tạo điều kiện thuận lợi tối đa để các phạm nhân yên tâm cải tạo, tu dưỡng đạo đức và đặc xá chính là sự động viên cao nhất nếu họ cải tạo tốt, thực sự hướng thiện, hoàn lương.
Thực tiễn cho thấy các quy định của pháp luật đã bảo đảm đầy đủ các quyền của người dân, không phân biệt công dân nước ngoài hay công dân Việt Nam, trong quá trình tố tụng và thi hành án hình sự.
Những quyền này được bảo đảm trên thực tế tại các tòa án, các cơ sở giam giữ, là minh chứng sắc bén nhất để phản bác luận điệu, thông tin sai sự thật của những cá nhân, tổ chức có ý đồ xấu, cố tình xuyên tạc về tình hình bảo đảm quyền con người ở Việt Nam.
Bên cạnh đó, việc xem xét đặc xá cho những trường hợp quốc tịch nước ngoài trên cơ sở công bằng, minh bạch cũng giúp cộng đồng quốc tế nhận thức rõ hơn về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta.
Với Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, hàng nghìn người đã được hưởng niềm vui được khoan hồng, sớm trở về nhà đoàn tụ với gia đình, sẵn sàng cho cơ hội thứ hai để làm lại cuộc đời.
Những người từng một thời lầm đường, lạc lối đã phải trả giá cho những hành động vi phạm pháp luật, bị hạn chế một số quyền công dân theo quy định, tuy nhiên vẫn được trao cho một cơ hội để sửa sai, để lại được tận hưởng đầy đủ các quyền và nghĩa vụ đó với tư cách của một công dân.
Đó chính là dấu ấn nhân văn lớn nhất của chủ trương đặc xá, phản ánh rõ nhất ưu tiên đảm bảo và thúc đẩy quyền con người trong mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta.
Luật sư hình sự tư vấn điều kiện về đề nghị đặc xá
Căn cứ theo khoản 1 Mục II Hướng dẫn 91/HD-HDTVĐX. Về việc triển khai thực hiện Quyết định số 1366/2015/QĐ-CTN. Về đặc xá năm 2015 quy định điều kiện được đề nghị đặc xá
1. Người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn (gọi là phạm nhân). Được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Chấp hành tốt Nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ. Tích cực học tập, lao động.
Trong quá trình chấp hành án phạt tù được xếp loại cải tạo từ loại khá trở lên.
Khi được đặc xá không làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Cụ thể như sau:
Phạm nhân bị phạt tù trên mười lăm năm đến ba mươi năm. Phải có ít nhất ba năm (2012, 2013, 2014) và 6 tháng đầu năm 2015 được xếp loại cải tạo từ khá trở lên. Thời gian tiếp theo được đánh giá cải tạo tốt;
b) Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là một phần ba thời gian đối với hình phạt tù có thời hạn. Ít nhất là mười bốn năm đối với hình phạt tù chung thân. Đã được giảm xuống tù có thời hạn.
Thời gian đã chấp hành án phạt tù là thời gian người đó bị tạm giữ, tạm giam, chấp hành án phạt tù trong trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện.
Không kể thời gian được tại ngoại. Được hoãn, tạm đình chỉ và thời gian được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù.
Thời gian được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù (nếu có). Được tính để trừ vào phần thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại.
c) Phạm nhân phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền,
Bồi thường thiệt hại, tiền truy thu, án phí hoặc nghĩa vụ dân sự khác.
Trừ những phạm nhân không bị kết án tù về các tội phạm về tham nhũng đã 70 tuổi trở lên hoặc từ 60 tuổi trở lên.”
Nhưng thường xuyên ốm đau hoặc người đang mắc bệnh hiểm nghèo.
Mà bản thân người đó và gia đình không còn khả năng thực hiện.
Phạm nhân là người chưa thành niên phạm tội mà trong bản án. Quyết định của Tòa án giao trách nhiệm bồi thường thiệt hại hoặc nghĩa vụ dân sự khác cho bố mẹ.
Hoặc người đại diện hợp pháp thì phải có đầy đủ tài liệu chứng minh bố, mẹ. Hoặc người đại diện hợp pháp đã thực hiện xong bồi thường thiệt hại hoặc nghĩa vụ dân sự mới được xem xét, đề nghị đặc xá.
Các trường hợp không đề nghị đặc xá
Người có đủ điều kiện quy định tại Mục II này không được đề nghị đặc xá nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Bản án hoặc quyết định của Tòa án đối với người đó đang có kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm.
b) Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác.
c) Trước đó đã được đặc xá.
d) Có từ hai tiền án trở lên: Số tiền án được thể hiện trong bản án.
đ) Phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm an ninh quốc gia.
e) Phạm nhân thuộc đối tượng quy định tại Khoản 1 Mục II này có thời hạn chấp hành án phạt tù.
Còn lại trên sáu năm hoặc thuộc đối tượng quy định tại Khoản 2 Mục II này có thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên tám năm.
g) Phạm các tội về ma túy bị phạt tù đến bảy năm mà thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên một năm.
Phạm các tội về ma túy bị phạt tù từ trên bảy năm đến mười lăm năm.
Mà thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên hai năm.
Phạm các tội về ma túy bị phạt tù trên mười lăm năm, tù chung thân mà thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên ba năm.
Đối với trường hợp phạm nhiều tội trong đó có tội về ma túy.
Thì thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại để xét đặc xá thực hiện theo quy định tại điểm này.
h) Có căn cứ khẳng định đã sử dụng trái phép các chất ma túy là các tài liệu có trong hồ sơ phạm nhân như:
Bản án. Cáo trạng. Các tài liệu của Cơ quan điều tra; kết quả xét nghiệm của cơ quan y tế cấp huyện trở lên.
Bản tự khai của phạm nhân có ghi rõ thời gian, số lần đã sử dụng chất ma túy…
Hoặc phiếu khám sức khỏe của trại giam, trại tạm giam.
Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có chữ ký (hoặc điểm chỉ).
Của phạm nhân thừa nhận là đã sử dụng trái phép các chất ma túy…
Theo như thông tin bạn cung cấp, người nhà bạn phạm tội giết người và bị phạt 20 năm tù. Do đó để được hưởng đặc xá năm 2020 vào ngày 2/9 tới.
Người đó phải đáp ứng các điều kiện được hưởng đặc xá như đã nêu. Đồng thời phải không thuộc các trường hợp không được đề nghị hưởng đặc xá quy định tại khoản 3 Mục II.
Hướng dẫn mới về việc năm 2022 có xét đặc xá không
Thực hiện Quyết định số 1251/2013/QĐ-CTN ngày 20/7/2013 của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2013. Hội đồng Tư vấn đặc xá vừa có văn bản hướng dẫn cụ thể về đối tượng, điều kiện, tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục tiến hành xét đặc xá năm 2013.
Theo đó, đối tượng xét đặc xá gồm:
Người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đang chấp hành án phạt tù tại trại giam, trại tạm giam. Do Bộ Công an, Bộ Quốc phòng quản lý.
Người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn (phạm nhân). Được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau:
Chấp hành tốt Nội quy trại giam, trại tạm giam; tích cực học tập, lao động. Trong quá trình chấp hành án phạt tù được xếp loại cải tạo từ loại khá trở lên; khi được đặc xá không làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 1/3 thời gian đối với hình phạt tù có thời hạn. Ít nhất là 14 năm đối với hình phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn.
Phạm nhân phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, bồi thường thiệt hại, tiền truy thu, án phí hoặc nghĩa vụ dân sự khác.
Trừ những phạm nhân không bị kết án tù về các tội phạm về tham nhũng đã 70 tuổi trở lên hoặc trên 60 tuổi nhưng thường xuyên ốm đau. Hoặc người đang mắc bệnh hiểm nghèo mà bản thân người đó và gia đình không còn khả năng thực hiện.
Ngoài ra:
Đối với người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống. Tù có thời hạn đang chấp hành án phạt tù có đủ 2 điều kiện: Chấp hành tốt Nội quy trại giam.
Chấp hành xong hình phạt bổ sung. Và đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 1/4 thời gian đối với hình phạt tù có thời hạn. Ít nhất là 12 năm đối với hình phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn.
Cũng được đề nghị đặc xá nếu thuộc một trong các trường hợp: Đã lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù.
Là thương binh, bệnh binh. Khi phạm tội là người chưa thành niên. Là người từ 70 tuổi trở lên. Là người đang bị mắc một trong các bệnh hiểm nghèo như ung thư giai đoạn cuối, liệt, lao nặng kháng thuốc, xơ gan cổ chướng…
Các trường hợp không đề nghị đặc xá năm 2022
Những người có đủ điều kiện theo quy định như trên nhưng không được đề nghị đặc xá nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
Bản án hoặc quyết định của Tòa án đối với người đó đang có kháng nghị theo thủ tục Giám đốc thẩm hoặc tái thẩm. Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác.
Trước đó đã được đặc xá; có từ hai tiền án trở lên. Phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm an ninh quốc gia…
Theo kế hoạch, từ 1–10/8/2013. Các Tổ thẩm định liên ngành sẽ đến trực tiếp các địa phương, đơn vị để kiểm tra, thẩm định hồ sơ, danh sách đề nghị xét đặc xá.
Từ 21-22/8/2013, Thường trực Hội đồng tư vấn đặc xá sẽ tổng hợp. Hoàn chỉnh danh sách đặc xá trình Chủ tịch nước quyết định.
Việc tổ chức họp báo công bố Quyết định của Chủ tịch nước đặc xá tha tù trước thời hạn. Và tổ chức tha người được đặc xá theo Quyết định của Chủ tịch nước sẽ được thực hiện từ 28-31/8/2013.
Trên đây là nội dung về thắc mắc năm 2022 có đặc xá không? Nếu có bất kỳ thắc mắc gì về vấn đề này, quý khách có thể liên hệ với Công ty luật uy tín Luật Trần và Liên Danh để được hỗ trợ nhanh nhất.
