Mọi cá nhân thuộc trường hợp quy định của pháp luật thì đều phải thực hiện nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho Ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng do các cá nhân trực tiếp đi nộp mà sẽ được hoàn thành thông qua phương pháp khấu trừ thuế. Vậy quy định trừ thuế tncn là gì? Và do chủ thể nào thực hiện? Để giải đáp các thắc mắc này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Thuế thu nhập cá nhân là gì?
Thuế thu nhập cá nhân là thuế trực thu tức là việc tính thuế dựa trên thu nhập của người nộp thuế khi đã trừ đi các khoản thu nhập được tính vào miễn thuế và các khoản được giảm trừ theo quy định của Luật thuế thu nhập cá nhân cùng các văn bản, hướng dẫn liên quan.
Với câu hỏi Thuế thu nhập cá nhân là gì? Về cơ bản trong các văn bản pháp luật chưa có một định nghĩa, hay chưa có một giải thích nào để giải thích cho cụm từ thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên trong bài viết này, chúng tôi sẽ đưa ra cách hiểu đơn giản nhất về thuế thu nhập cá nhân để khách hàng dễ hiểu.
Ai phải đóng thuế thu nhập cá nhân?
Cá nhân cư trú có thu nhập chịu thuế phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam, đáp ứng các điều kiện sau:
– Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong một năm dương lịch hoặc tính theo 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam;
– Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, bao gồm có nơi ở đăng ký thường trú hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê có thời hạn.
Cá nhân không cư trú có thu nhập chịu thuế phát sinh trong lãnh thổ Việt Nam
Đặc điểm của thuế thu nhập cá nhân?
Nhắc đến đặc điểm của thuế thu nhập cá nhân chúng ta có thể nhắc tới các đặc điểm nổi trội như:
– Thuế thu nhập cá nhân là loại thuế đánh lên tất cả cá nhân trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam có thu nhập chịu thuế. Chính vì thuế thu nhập cá nhân là thuế trực thu nên người có nghĩa vụ nộp thuế này không thể chuyển các khoản thuế của mình cho người khác.
Vì vậy đôi khi khi phải thực hiện tính thuế và quyết toán thuế một tâm lý chung của người chịu thuế thu nhập cá nhân là thường nặng nề, cảm thấy không vui vẻ so với việc nộp theo các loại thuế gián thu.
– Thuế thu nhập cá nhân luôn gắn với chính sách xã hội, việc nộp thuế là để phục vụ cho ngân sách nhà nước, để đóng góp vào các chính sách an sinh xã hội cũng như vì các mục đích công cộng…
– Việc đánh thuế thu nhập cá nhân thường áp dụng theo nguyên tắc lũy tiến từng phần và sẽ có biểu phí tính thuế riêng với từng mức chi trả thu nhập cụ thể của người nộp thuế với các đối tượng khác nhau.
– Việc quản lý thuế; thu thuế đòi hỏi người thực hiện cần có trình độ chuyên môn; kỹ thuật cao; chi phí quản lý thuế lớn.
Bởi bản chất của loại thuế thu nhập cá nhân là một lọai thuế phức tạp nên trong quá trình quản lý thì Cơ quan thuế phải nắm được các nguồn thu nhập chính của người chịu thuế, tình trạng cư trú… để tránh các trường hợp trốn thuế, nợ thuế…
Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân là gì?
Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân là hoạt động do các cá nhân hay các doanh nghiệp có nghĩa vụ thanh toán tiền lương, thu nhập cho người lao động, tiến hành trừ tiền thuế TNCN tương ứng vào số lương của người lao động trước khi thực hiện thanh toán cho họ.
Đối tượng trong trường hợp khấu trừ thuế thu nhập cá nhân này sẽ được cấp chứng từ khấu trừ thuế TNCN, cụ thể những đối tượng được cấp bao gồm:
Những cá nhân trực tiếp yêu cầu được cấp chứng từ khấu trừ thuế TNCN thì doanh nghiệp sẽ cấp.
Lưu ý: Nếu không có yêu cầu thì doanh nghiệp quản lý sẽ không cấp.
Trường hợp cá nhân ủy quyền để quyết toán thuế TNCN thì doanh nghiệp quản lý không được phép cấp chứng từ khấu trừ thuế TNCN.
Tuy nhiên, với một số trường hợp ngoại lệ như người không có hợp đồng lao động với doanh nghiệp hoặc hợp đồng chỉ có thời hạn nhỏ hơn 3 tháng thì doanh nghiệp quản lý sẽ không được quyền cấp chứng từ khấu trừ thuế TNCN cố định mà chỉ có thể cấp chứng từ riêng cho từng lần khấu trừ thuế.
Hoặc có thể doanh nghiệp quản lý sẽ cấp một chứng từ khấu trừ thuế TNCN có thời hạn sử dụng nhiều lần trong một kỳ tính thuế.
Còn đối với trường hợp cá nhân có hợp đồng lao động với thời hạn nhiều hơn 3 tháng thì doanh nghiệp quản lý sẽ phải cấp cho cá nhân một chứng từ cho một kỳ tính thuế.
Quy định khấu trừ thuế TNCN
Thứ nhất, đối với thu nhập của các cá nhân không cư trú
Tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp quản lý phải trả các khoản thu nhập chịu thuế cho các cá nhân không cư trú sẽ có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN trước khi trả thu nhập.
Thứ hai, đối với thu nhập của các cá nhân cư trú
Thu nhập từ tiền lương hoặc tiền công
Đối với các cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động từ ba tháng trở lên thì tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp quản lý sẽ thực hiện khấu trừ thuế theo Biểu thuế lũy tiến từng phần, bao gồm cả trường hợp cá nhân ký hợp đồng từ ba tháng trở lên tại nhiều nơi.
Đối với các cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động từ ba tháng trở lên nhưng đã nghỉ làm trước khi kết thúc hợp đồng lao động thì tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp quản lý sẽ trả thu nhập vẫn thực hiện khấu trừ thuế thu nhập cá nhân theo Biểu thuế lũy tiến từng phần.
Đối với các cá nhân là người nước ngoài đến làm việc tại Việt Nam thì tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp quản lý sẽ trả thu nhập căn cứ vào thời gian làm việc thực tế tại Việt Nam của người nộp thuế. Thời gian này được ghi trên Hợp đồng hoặc văn bản cử sang làm việc để thực hiện việc tạm khấu trừ thuế theo Biểu lũy tiến từng phần (đối với các cá nhân có thời gian làm việc từ 183 ngày tại Việt Nam trong năm tính thuế) hoặc theo Biểu thuế toàn phần (đối với các cá nhân có thời gian làm việc dưới 183 ngày tại Việt Nam trong năm tính thuế).
Các doanh nghiệp bảo hiểm, công ty quản lý Quỹ hưu trí có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN đối với tiền tích lũy đã mua bảo hiểm không bắt buộc, tiền tích lũy đã đóng quỹ hưu trí tự nguyện theo hướng dẫn tại khoản 6, Điều 7 Thông tư này.
Thu nhập từ hoạt động đại lý bảo hiểm, xổ số, bán hàng đa cấp
Các công ty xổ số, các doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp bán hàng đa cấp trả thu nhập cho cá nhân làm tại đại lý xổ số, bảo hiểm hoặc tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp sẽ có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN trước khi trả thu nhập cho cá nhân.
Thu nhập từ đầu tư vốn
Tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp quản lý trả thu nhập từ đầu tư vốn có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN trước khi trả thu nhập cho cá nhân trừ trường hợp cá nhân đã tự khai thuế.
Thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán
Mọi trường hợp chuyển nhượng chứng khoán sẽ đều phải khấu trừ thuế theo mức thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng trước khi được thanh toán cho người chuyển nhượng.
Thu nhập từ chuyển nhượng vốn góp của cá nhân không cư trú
Tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp quản lý nhận chuyển nhượng vốn góp của các cá nhân không cư trú có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN theo mức thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng vốn góp.
Thu nhập từ trúng thưởng
Tổ chức trả tiền thưởng sẽ có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN trước khi trả thưởng cho các cá nhân trúng thưởng.
Thu nhập từ bản quyền hoặc hoạt động nhượng quyền thương mại
Tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp quản lý trả thu nhập từ bản quyền, nhượng quyền thương mại sẽ có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN trước khi trả thu nhập. Số thuế khấu trừ sẽ được xác định bằng phần thu nhập vượt trên 10 triệu đồng, theo từng hợp đồng chuyển nhượng nhân với mức thuế suất 5%. Đối với trường hợp hợp đồng có giá trị lớn và được thanh toán làm nhiều lần thì lần đầu thanh toán, tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp quản lý trả thu nhập trừ 10 triệu đồng khỏi giá trị thanh toán. Phần còn lại phải nhân với mức thuế suất 5% để khấu trừ thuế. Các lần thanh toán sau sẽ phải khấu trừ thuế TNCN tính trên tổng số tiền thanh toán của từng lần.
Mức khấu trừ thuế TNCN
Các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp quản lý trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho các cá nhân cư trú không ký hợp đồng hoặc ký hợp đồng lao động dưới ba tháng, có tổng mức thu nhập từ 2.000.000 đồng/lần trở lên thì phải khấu trừ thuế theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho người lao động.
Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân tại nguồn
Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân tại nguồn được quy định tại Điều 28, Nghị định 65/2013/NĐ-CP. Theo quy định này thì khấu trừ thuế TNCN tại nguồn là việc một tổ chức, cá nhân hay doanh nghiệp quản lý trả thu nhập thực hiện tính trừ số tiền phải nộp vào thu nhập thực tế của cá nhân nộp thuế trước khi trả thu nhập.
Thuế TNCN khấu trừ tại nguồn là một hình thức của các loại thuế thu nhập mà cơ quan quản lý thuế sẽ thu bằng cách khấu trừ trực tiếp vào khoản tiền mà người trả thu nhập trả cho người nhận thu nhập.
Trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN khi trả thu nhập cho các cá nhân tại doanh nghiệp đã được quy định tại Khoản 1 Điều 31 Nghị định 65/2013/NĐ-CP. Theo đó, người chủ doanh nghiệp khi chi trả tiền lương cho người lao động sẽ không trả luôn toàn bộ tiền lương được ghi trên hợp đồng lao động mà sẽ phải giữ lại một phần trong số lương đó để giao nộp cho cơ quan quản lý thuế.
Đây chính là phần thuế lương phải nộp bởi vì người lao động đó có nguồn thu nhập từ lương. Và đối với trường hợp này, phần thuế lương đó sẽ tồn tại dưới hình thức thuế khấu trừ tại nguồn.
Mục đích và ý nghĩa
Việc áp dụng thuế khấu trừ thuế TNCN tại nguồn sẽ tạo nhiều thuận lợi cho công tác thu thuế cũng như góp phần quản lý việc nộp thuế một cách hiệu quả, giảm thiểu hành động trốn thuế của người chịu thuế TNCN. Đây chính là mục đích lớn nhất khi áp dụng khấu trừ thuế thu nhập cá nhân tại nguồn.
Cá nhân trong nước mà có thu nhập ở nhiều nơi thì việc nộp thuế thu nhập và quyết toán thuế thu nhập sẽ được thực hiện như sau: Thuế thu nhập hàng tháng được khấu trừ trực tiếp tại từng nơi chi trả thu nhập, sau đó hết năm phải kê khai và quyết toán tại nơi làm việc cuối cùng của năm. Dựa vào phương pháp này mà công tác thu thuế sẽ được thực hiện một cách dễ dàng và nhanh chóng hơn, thuận tiện hơn cho cơ quan quản lý thuế cũng như người có nghĩa vụ nộp thuế.
Ví dụ: Khi một đơn vị xuất bản trả nhuận bút cho tác giả sẽ không trả toàn bộ số tiền ghi trên hợp đồng, thay vào đó nhà xuất bản sẽ giữ lại một phần để nộp cho cơ quan quản lý thuế, đó chính là thuế nhuận bút mà tác giả phải đóng vì tác giả có thu nhập là tiền nhuận bút. Đây là một hình thức thuế TNCN khấu trừ tại nguồn.
Trong trường hợp cá nhân có các khoản thu nhập từ nhiều nguồn, tuy nhiên lại không áp dụng hình thức khấu trừ thuế TNCN tại nguồn thì cơ quan quản lý thuế sẽ rất khó để biết được liệu rằng cá nhân đó có thực hiện hành vi gian lận trong việc khai báo và nộp thuế hay không. Chính vì thế, hình thức áp dụng khấu trừ thuế TNCN tại nguồn là một cách vô cùng hiệu quả để hạn chế hành vi trốn thuế của người lao động.
Trong trường hợp cá nhân chưa đủ điều kiện để nộp thuế TNCN mà vẫn bị thu thuế thì cá nhân đó sẽ được hoàn thuế lại.
Quy định khấu trừ thuế TNCN tại nguồn
Khấu trừ thuế TNCN tại nguồn sẽ được áp dụng cho các trường hợp sau:
Cá nhân lao động thời vụ, cộng tác viên hoặc người lao động có hợp đồng lao động dưới 3 tháng nếu mức lương một tháng nhỏ hơn 2.000.000 đồng thì không phải khấu trừ thuế TNCN 10%.
Các nhân nêu trên, nếu có thu nhập lớn hơn 2.000.000 đồng/tháng thì phải khấu trừ thuế TNCN 10%.
Cá nhân lao động thời vụ, cộng tác viên hoặc người lao động có hợp đồng lao động dưới 3 tháng có mã số thuế cá nhân, có duy nhất một thu nhập tại một nơi mà số tiền thực nhận chưa đạt tới mức nộp thuế, đồng thời làm cam kết 02/CK-TNCN thì những cá nhân đó không bị khấu trừ 10% thuế TNCN.
Cá nhân có hợp đồng lao động trên 3 tháng sẽ thực hiện khấu trừ thuế TNCN theo biểu thuế lũy tiến từng phần.
Cá nhân có thu nhập từ tiền lương hoặc tiền công là cá nhân không cư trú sẽ thực hiện khấu trừ 20% trên tổng thu nhập từ tiền lương hoặc tiền công của cá nhân không cư trú.
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi. Để được tư vấn một cách chi tiết và đầy đủ hơn về quy định trừ thuế tncn Quý khách hàng vui lòng liên hệ qua Tổng đài tư vấn pháp luật 0969 078 234 của Luật Trần và Liên Danh. Chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn, hỗ trợ Quý khách hàng những vấn đề pháp lý chất lượng hàng đầu trên toàn quốc.
