Trong thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp, công ty sử dụng tái cấu trúc nợ để nhằm mục đích tránh rủi ro vỡ nợ đối với khoản nợ hiện có hoặc để tận dụng mức lãi suất thấp hơn. Vậy cơ cấu nợ là gì?
Cơ cấu lại thời hạn trả nợ là gì?
Luật quy định, việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ của tổ chức tín dụng thực hiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước (khoản 2 Điều 95 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010)
Cơ cấu lại thời hạn trả nợ là việc tổ chức tín dụng điều chỉnh kỳ hạn trả nợ hoặc gia hạn nợ vay đối với các khoản nợ vay của khách hàng theo các quy định sau đây: (Khoản 10 Điều 2 và Điều 20 Thông tư 39/2016/TT-NHNN)
Thứ nhất, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ là việc tổ chức tín dụng chấp thuận kéo dài thêm một khoảng thời gian trả nợ một phần hoặc toàn bộ nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay của kỳ hạn trả nợ đã thởa thuận (bao gồm cả trường hợp không thay đổi về số kỳ hạn trả nợ đã thởa thuận), phù hợp với nguồn trả nợ của khách hàng nhưng thời hạn cho vay không thay đổi;
Điều chỉnh kỳ hạn trả nợ được thực hiện trong trường hợp khách hàng không có khả năng trả nợ đúng kỳ hạn nợ gốc và/ hoặc lãi tiền vay và được tổ chức tín dụng đánh giá là có khả năng trả đầy đủ nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay theo kỳ hạn trả nợ được điều chỉnh.
Các trường hợp sau đây được hiểu như sau: (Công văn số 1576/NHNN-CSTT ngày 14/3/2017 của Ngân hàng Nhà nước về việc “Giải đáp các câu hởi liên quan đến quy định tại Thông tư số 39/2016/TT-NHNN)
– Trường hợp rút ngắn kỳ hạn trả nợ hoặc thay đổi ngày trả nợ rút ngắn hơn, như từ ngày 10 hằng tháng sang ngày 05 hằng tháng và không thay đổi số kỳ trả nợ, thì không phải là điều chỉnh kỳ hạn trả nợ;
– Trường hợp thay đổi số tiền trả nợ của từng kỳ hạn trả nợ theo hướng số tiền trả đầu kỳ ít hơn và chuyển số tiền trả nợ nhiều hơn vào các kỳ tiếp theo hoặc kéo dài thời gian trả nợ của kỳ hạn trả nợ đã thởa thuận là việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ;
Thứ hai, gia hạn nợ là việc tổ chức tín dụng chấp thuận kéo dài thêm một khoảng thời gian trả nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay, vượt quá thời hạn cho vay đã thỏa thuận, với thời hạn phù hợp với nguồn trả nợ của khách hàng.
Gia hạn nợ vay được thực hiện trong trường hợp khách hàng không có khả năng trả hết nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay đúng thời hạn cho vay đã thỏa thuận và được tổ chức tín dụng đánh giá là có khả năng trả đầy đủ nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay trong một khoảng thời gian nhất định sau thòi hạn cho vay.
Như vậy, mỗi khoản nợ có thể được gia hạn nhiều lần, với thời hạn không bị hạn chế. Tuy nhiên, khi đó khoản nợ sẽ bị đánh giá về khả năng rủi ro và phải phân loại vào nhóm nợ thích hợp để trích lập dự phòng.
Thời kỳ trước tháng 6/2005, pháp luật quy định, thời hạn gia hạn nợ đối với cho vay ngắn hạn tối đa bằng 12 tháng, đối với cho vay trung hạn và dài hạn tối đa bằng 1/2 thời hạn cho vay đã thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng. Quy định này chưa thật sự hợp lý vì như vậy, khoản vay ngắn hạn 12 tháng thì được phép gia hạn thêm 12 tháng, nhưng nếu là khoản vay trung hạn 13 tháng, thì lại chỉ được phép gia hạn thêm 6,5 tháng;
Thứ ba, việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ được thực hiện trước hoặc trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày đến kỳ hạn, thời hạn trả nợ đã thỏa thuận.
Tổ chức tín dụng không được cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với khoản vay đã có một kỳ hoặc nhiều kỳ hạn bị quá hạn trả nợ; (Công văn số 1576/NHNN-CSTT ngày 14/3/2017 của Ngân hàng Nhà nước về việc “Giải đáp các câu hỏi liên quan đến quy định tại Thông tư số 39/2016/TT-NHNN)
Thứ tư, sau khi được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, thì khoản nợ vẫn là nợ trong hạn. Trường hợp khoản nợ không được tổ chức tín dụng chấp thuận cơ cấu lại thời hạn trả nợ sẽ bị chuyển nợ quá hạn đôì vối số dư nợ gốc mà khách hàng không trả được nợ đúng hạn theo thởa thuận.
Đối với doanh nghiệp, một trong các mục đích sử dụng vốn của doanh nghiệp khi phát hành trái phiếu là “để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp”. (Khoản 2 Điều 5 Nghị định số 163/2018/NĐ-CP)
Quy định về cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19
Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông tư 01/2020/TT-NHNN quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ KH chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19. Theo đó, việc cơ cấu lại nhóm nợ được thực hiện như sau:
– Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ là số dư nợ gốc và/hoặc lãi (bao gồm cả số dư nợ của các khoản nợ thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định 55/2015/NĐ-CP) đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau đây:
+ Phát sinh từ hoạt động cho vay, cho thuê tài chính;
+ Phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc và/hoặc lãi trong khoảng thời gian từ ngày 23/01/2020 đến ngày liền kề sau 03 tháng kể từ ngày Thủ tướng Chính phủ công bố hết dịch Covid-19;
+ Khách hàng không có khả năng trả nợ đúng hạn nợ gốc và/hoặc lãi theo hợp đồng, thỏa thuận cho vay, cho thuê tài chính đã ký do doanh thu, thu nhập sụt giảm bởi ảnh hưởng của dịch Covid-19.
– Việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với số dư nợ quy định tại khoản 1 Điều 4 Thông tư 01 được thực hiện trong các trường hợp sau đây:
+ Số dư nợ còn trong hạn hoặc quá hạn đến 10 ngày kể từ ngày đến hạn thanh toán, thời hạn trả nợ theo hợp đồng, thỏa thuận cho vay, cho thuê tài chính đã ký;
+ Số dư nợ đã quá hạn (trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản này) trong khoảng thời gian từ ngày 23/01/2020 đến ngày liền kề sau 15 ngày kể từ ngày 13/3/2020.
– Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài quyết định việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với số dư nợ quy định tại khoản 1, 2 Điều 4 Thông tư 01 trên cơ sở đề nghị của khách hàng và đánh giá của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài về khả năng trả nợ đầy đủ nợ gốc và/hoặc lãi của khách hàng sau khi được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, phù hợp mức độ ảnh hưởng của dịch Covid – 19 và đảm bảo các yêu cầu sau đây:
+ Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với khoản nợ vi phạm quy định pháp luật.
+ Thời gian cơ cấu lại trong trường hợp kéo dài thêm một khoảng thời gian trả nợ không vượt quá 12 tháng kể từ ngày cuối cùng của thời hạn cho vay, cho thuê tài chính (thời điểm khách hàng phải trả hết toàn bộ nợ gốc và lãi theo hợp đồng, thỏa thuận cho vay, cho thuê tài chính đã ký).
Thông tư 01/2020/TT-NHNN có hiệu lực từ ngày 13/3/2020.
Điều kiện để được cơ cấu lại thời hạn trả nợ do dịch Covid-19 ?
Thưa luật sư, theo tôi được biết Ngân hàng nhà nước mới có quy định về chính sách hỗ trợ đối với khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Vậy luật sư cho tôi hỏi Doanh nghiệp phải đáp ứng điều kiện nào thì được cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với những khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19? Rất mong nhận được giải đáp từ luật sư. Chân thành cảm ơn!
Trả lời:
Để được cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với những khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19 khi đáp ứng các điều kiện quy định tại Khoản 1 Điều 4 Thông tư 01/2020/TT-NHNN, cụ thể:
Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ là số dư nợ gốc và/hoặc lãi (bao gồm cả số dư nợ của các khoản nợ thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09 tháng 6 năm 2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn (đã được sửa đổi, bổ sung)) đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau đây:
– Phát sinh từ hoạt động cho vay, cho thuê tài chính;
– Phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc và/hoặc lãi trong khoảng thời gian từ ngày 23/01/2020 đến ngày liền kề sau 03 tháng kể từ ngày Thủ tướng Chính phủ công bố hết dịch Covid – 19;
– Khách hàng không có khả năng trả nợ đúng hạn nợ gốc và/hoặc lãi theo hợp đồng, thỏa thuận cho vay, cho thuê tài chính đã ký do doanh thu, thu nhập sụt giảm bởi ảnh hưởng của dịch Covid -19.quy định về tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19 do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành.
Các trường hợp được lùi thời hạn trả nợ do dịch Covid-19 ?
Thưa luật sư. Luật sư cho tôi hỏi theo chính sách hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước đối với khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 thì trường hợp nào được lùi thời hạn trả nợ?
Mong nhận được giải đáp từ luật sư. Xin chân thành cảm ơn!
Trả lời:
Các trường hợp được lùi thời hạn trả nợ đối với khách hành chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19 quy định tại Khoản 2 Điều 4 Thông tư 01/2020/TT-NHNN, cụ thể:
Việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với số dư nợ quy định tại khoản 1 Điều này được thực hiện trong các trường hợp sau đây:
– Số dư nợ còn trong hạn hoặc quá hạn đến 10 (mười) ngày kể từ ngày đến hạn thanh toán, thời hạn trả nợ theo hợp đồng, thỏa thuận cho vay, cho thuê tài chính đã ký;
– Số dư nợ đã quá hạn (trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản này) trong khoảng thời gian từ ngày 23/01/2020 đến ngày liền kề sau 15 (mười lăm) ngày kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành.
Khi nào được miễn, giảm lãi, phí do dịch Covid-19 ?
Thưa luật sư, Tôi có biết Ngân hàng nhà nước vừa ban hành chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp vay vốn bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Vậy luật sư cho tôi hỏi việc miễn, giảm lãi, phí đối với khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19 được quy định như thế nào ạ?
Mong nhận được giải đáp của luật sư. Xin cảm ơn!
Trả lời:
Việc miễn, giảm lãi, phí đối với khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19 được quy định tại Điều 5 Thông tư 01/2020/TT-NHNN, cụ thể:
Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài quyết định việc miễn, giảm lãi, phí theo quy định nội bộ đối với số dư nợ phát sinh từ hoạt động cấp tín dụng (trừ hoạt động mua, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp) mà nghĩa vụ trả nợ gốc và/hoặc lãi đến hạn thanh toán trong khoảng thời gian từ ngày 23/01/2020 đến ngày liền kề sau 03 tháng kể từ ngày Thủ tướng Chính phủ công bố hết dịch Covid -19 và khách hàng không có khả năng trả nợ đúng hạn nợ gốc và/hoặc lãi theo hợp đồng, thỏa thuận đã ký do doanh thu, thu nhập sụt giảm bởi ảnh hưởng của dịch Covid – 19.
Mọi vướng mắc về cơ cấu nợ là gì bạn vui lòng trao đổi trực tiếp với Luật Trần và Liên Danh để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ Luật Trần và Liên Danh. Rất mong nhận được sự hợp tác!
