Thuế thu nhập cá nhân (thuế TNCN) là vấn đề được rất nhiều người quan tâm mỗi lần quyết toán thuế do đó trung tâm kế toán xin được hướng dẫn cách tính thuế thu nhập cá nhân áp dụng cho các thu nhập từ tiền lương, tiền công, kinh doanh bao gồm cả ví dụ cụ thể trong từng trường hợp. Vậy tính thuế tncn lũy tiến được quy định như thế nào? Hãy cùng Luật Trần và Liên Danh tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!
Thuế thu nhập cá nhân là gì?
Khái niệm cụ thể về thuế thu nhập cá nhân (TNCN) chưa xuất hiện trong các văn bản Pháp luật của Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, dựa trên Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 (Sửa đổi, bổ sung trong năm 2018) cũng như một số nghị định, thông tư hướng dẫn, có thể hiểu:
Thu nhập cá nhân trong kinh tế là thuật ngữ đề cập đến tất cả các khoản thu nhập của một cá nhân kiếm được trong một niên độ thời gian nhất định từ tiền lương, đầu tư và các khoản khác, nó là tổng hợp của tất cả các thu nhập thực nhận bởi tất cả các cá nhân hoặc hộ gia đình. Thông thường thu nhập cá nhân phải chịu đánh thuế thu nhập. (Theo Wikipedia)
Thuế TNCN là thuế trực thu, nghĩa là được tính căn cứ dựa trên thu nhập của người nộp thuế khi đã trừ đi các khoản thu nhập được tính miễn thuế và các khoản giảm trừ gia cảnh theo quy định của Luật thuế thu nhập cá nhân cùng các văn bản, hướng dẫn liên quan.
Thuế này thu vào một số khoản thu nhập cao chính đáng của cá nhân nhằm thực hiện việc điều tiết thu nhập giữa các tầng lớp dân cư, góp phần thực hiện công bằng xã hội và tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.
Theo Sổ tay thuế 2021 của PwC Việt Nam, đối tượng cư trú thuế là các cá nhân đáp ứng một trong các điều kiện sau đây:
Cư trú tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong một năm tính thuế;
Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam (bao gồm có nơi ở được đăng ký trên thẻ thường trú/tạm trú hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam với thời hạn từ 183 ngày trở lên trong năm tính thuế) và không thể chứng minh là đối tượng cư trú thuế ở nước khác.
Đối tượng cư trú thuế chịu thuế TNCN bao gồm tất cả các khoản thu nhập chịu thuế phát sinh trong và ngoài biên giới Việt Nam, không có sự phân biệt giữa nơi trả hoặc nhận thu nhập:
Với thu nhập từ tiền lương/tiền công, cách tính thuế dựa trên biểu thuế lũy suất lũy tiền từng phần
Với các loại thu nhập khác, cách tính phụ thuộc vào mức thuế suất khác nhau
Đối tượng không cư trú là các cá nhân không đáp ứng điều kiện để trở thành đối tượng cư trú được.
Với thu nhập từ tiền lương/tiền công, mức thuế suất là 20%
Với các loại thu nhập khác, cách tính phụ thuộc vào mức thuế suất khác nhau. Tuy nhiên, đánh thuế các loại thu nhập này cần được tham chiếu với quy định tại Hiệp định tránh đánh thuế hai lần với Việt Nam.
Vai trò của thuế thu nhập cá nhân
– Thuế thu nhập cá nhân được coi là nguồn thu quan trọng trong tổng thu ngân sách nhà nước. Tiến trình tự do hóa thương mại khiến thu nhập của nhà nước từ thuế XNK giảm đáng kể, trong khi nhu cầu về chỉ tiêu tăng và điều kiện chức năng của nhà nước ngày càng mở rộng.
– Đóng thuế thu nhập cá nhân góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng nền kinh tế đồng thời thu hút nguồn nhân lực, đảm bảo đảm sự cạnh tranh trong khu vực.
– Thực hiện mục tiêu điều chỉnh kinh tế của nhà nước như một công cụ điều tiết vĩ mô, thông qua chính sách ưu đãi, miễn giảm khiến người dân có định hướng hơn trong tiêu dùng và đầu tư
– Minh chứng hợp pháp cho nguồn thu nhập của cá nhân. Người nộp thuế cần thực hiện kê khai các khoản thu nhập khi thực hiện thủ tục nộp thuế thu nhập cá nhân, do đó Nhà nước có thể kiểm soát tính hợp pháp
– Vai trò giảm thiểu chênh lệch thu nhập và tầng lớp. Tại nhiều nước còn có quy định miễn, giảm thuế cho những cá nhân mang gánh nặng xã hội. Ở Việt Nam vẫn còn sự khác biệt rõ rệt giữa thu nhập của các tầng lớp nhân dân, nhất là những cá nhân làm việc trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, người nước ngoài làm việc tại Việt Nam chiếm tỉ lệ nhỏ trong dân số nhưng lại có nguồn thu nhập lớn so với phần đông người dân.
Biểu thuế lũy tiến là gì?
Biểu thuế lũy tiến (progressive taxation) là cơ cấu thuế trong đó thuế được đánh theo tỷ lệ tăng dần khi thu nhập tăng. Theo cách đánh thuế này, thuế suất cận biên (mức tăng thuế suất/mức tăng thu nhập) tăng khi người nộp thuế chuyển từ nhóm thuế thấp hơn sang nhóm thuế cao hơn.
Phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân
– Thuế thu nhập cá nhân là loại thuế:
+ Quyết toán thuế thu nhập cá nhân theo năm.
+ Kê khai: Có theo tháng hoặc theo quý (Tùy theo điều kiện của doanh nghiệp).
+ Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân trước khi chi trả thu nhập.
+ Tính theo tháng (đối với các lao động hưởng lương tháng) hoặc theo thời điểm chi trả thu nhập (đối với các lao động thời vụ, khoán việc).
– Phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân:
Có 03 cách tính thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương tiền công dành cho 03 đối tượng khác nhau:
+ Đối tượng 1:
Ký hợp đồng lao động có thời hạn 03 tháng trở lên thì tính thuế thu nhập cá nhân theo biểu lũy tiền từng phần (từng phần thu nhập sẽ có các mức thuế khác nhau, thu nhập càng cao mức thuế suất tính thuế cũng cao theo).
+ Đối tượng 2:
Ký hợp đồng lao động có thời hạn dưới 03 tháng hoặc không ký hợp đồng bị tính 10% trên tổng thu nhập.
+ Đối tượng 03:
Cá nhân không cư trú được xác định bằng thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công nhân với thuế suất 20%.
Cách tính thuế tncn cư trú theo hợp đồng lao động từ 3 tháng
Bạn áp dụng công thức sau để tính thuế:
Thuế thu nhập cá nhân = tổng thu nhập-các khoản giảm trừ-miễn giảm.
Trong số đó, việc miễn thuế sẽ bao gồm:
Tiền ăn (hỗ trợ ăn trưa, ăn giữa ca)
Trợ cấp quần áo và đồng phục làm việc
phí điện thoại
Phụ cấp nguy hiểm và độc hại
Trợ cấp tham quan, phụ cấp khu vực
Lương làm thêm
Phí dịch vụ
Khoản khấu trừ bao gồm:
Giảm trừ gia cảnh
Bảo hiểm bắt buộc
Quỹ hưu trí, bảo hiểm nhân thọ
Quỹ khuyến học, quyên góp từ thiện
Cách tính tncn cư trú đã ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng theo tiền công và tiền lương
Người lao động trả lương dưới 2 triệu đồng mỗi lần sẽ được nhận toàn bộ thu nhập. Nếu lương của người lao động vượt quá 2 triệu đồng thì phải trích 10% vào nguồn và cần có cam kết theo quy định tại số 02 / TK-TNCN.
Cách tính thuế tncn theo tiền lương đối với các cá nhân không cư trú
Những đối tượng này phải được khấu trừ thuế 20% trước khi có thu nhập. Do đó, công thức tính thuế thu nhập cá nhân là:
Số thuế thu nhập cá nhân phải nộp = thu nhập chịu thuế × 20%
Tôi xin mách bạn cách đăng ký mã số thuế cá nhân và công thức tính thuế suất trong excel không chỉ kế toán cần xác định mà người lao động cũng cần nắm rõ 2 vấn đề này. Bạn có thể tham khảo thêm về chính sách thuế, thuế xuất nhập khẩu, bảng thuế lũy tiến
Công thức rút gọn về tính thuế PIT
Dựa trên biểu thuế lũy tiến từng phần ta có công thức rút gọn về tính thuế thu nhập cá nhân – TNCN được quy định như sau
Bậc 1:
Thu nhập tính thuế TNCN từ 0 -> 5 triệu/tháng thì áp dụng mức thuế suất 5% Do đó
Số thuế TNCN phải nộp: 0 trđ + 5% thu nhập tính thuế
Bậc 2:
Thu nhập tính thuế TNCN từ 5->10 triệu/tháng thì áp dụng mức thuế suất 10% do đó
Số thuế TNCN phải nộp: 0,25trđ + 10% thu nhập tính thuế trên 5 trđ
Bậc 3:
Thu nhập tính thuế TNCN từ 10 -18 triệu/tháng thì áp dụng mức thuế suất 15% do đó
Số thuế TNCN phải nộp: 0,75 trđ + 15% thu nhập tính thuế trên 10 trđ
Bậc 4:
Thu nhập tính thuế TNCN từ 18 – 32 triệu/tháng thì áp dụng mức thuế suất 20% do đó
Số thuế TNCN phải nộp: 1,95 trđ + 20% thu nhập tính thuế trên 18 trđ
Bậc 5:
Thu nhập tính thuế TNCN từ 32 – 52 triệu/tháng thì áp dụng mức thuế suất 25% do đó
Số thuế TNCN phải nộp: 4,75 trđ + 25% thu nhập tính thuế trên 32 trđ
Bậc 6:
Thu nhập tính thuế từ 52 – 80 triệu/tháng thì áp dụng mức thuế suất 30% do đó
Số thuế TNCN phải nộp: 9,75 trđ + 30% TNTT trên 52 trđ
Bậc 7:
Thu nhập tính thuế trên 80 triệu/tháng thì áp dụng mức thuế suất 35% do đó
Số thuế TNCN phải nộp: 18,15 trđ + 35% TNTT trên 80 trđ
Thay đổi đáng kể về thuế TNCH từ 1/1/2015
Thu nhập chịu thuế:
– Thu nhập của cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống không thuộc thu nhập chịu thuế.
– Quy định thu nhập “Trúng thưởng trong các hình thức cá cược, casino” sửa thành “Trúng thưởng trong các hình thức cá cược”.
Thu nhập được miễn thuế:
Bổ sung thêm các khoản thu nhập sau được miễn thuế:
– Thu nhập từ tiền lương, tiền công của thuyền viên là người Việt Nam làm việc cho các hãng tàu nước ngoài hoặc các hãng tàu Việt Nam vận tải quốc tế.
– Thu nhập của cá nhân là chủ tàu, cá nhân có quyền sử dụng tàu và cá nhân làm việc trên tàu từ hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp phục vụ hoạt động khai thác, đánh bắt thủy sản xa bờ.
Thuế đối với cá nhân kinh doanh:
Cá nhân kinh doanh nộp thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ trên doanh thu đối với từng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất kinh doanh như sau:
– Phân phối, cung cấp hàng hóa: 0,5% – Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 2% (Riêng hoạt động cho thuê tài sản, đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, đại lý bán hàng đa cấp: 5%).
– Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu: 1,5% – Hoạt động kinh doanh khác: 1%
Thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng vốn:
Sửa đổi quy định “Trường hợp không xác định được giá mua và chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng chứng khoán thì thu nhập chịu thuế được xác định là giá bán chứng khoán” thành “Đối với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán, thu nhập chịu thuế được xác định là giá chuyển nhượng từng lần”.
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi. Để được tư vấn một cách chi tiết và đầy đủ hơn về cách tính thuế tncn lũy tiến Quý khách hàng vui lòng liên hệ qua Tổng đài tư vấn pháp luật 0969 078 234 của Luật Trần và Liên Danh. Chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn, hỗ trợ Quý khách hàng những vấn đề pháp lý chất lượng hàng đầu trên toàn quốc.
