Tuân thủ pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật mà chủ thể pháp luật không thực hiện điều cấm, tuân thủ pháp luật mang tính bắt buộc. Bài viết dưới đây Luật Trần và Liên Danh sẽ gửi tới quý bạn đọc về nội dung bài viết: Tuân thủ pháp luật là gì? Cho ví dụ tuân thủ pháp luật.
Tuân thủ pháp luật là gì?
Tuân thủ pháp luật là một trong các hình thức thực hiện pháp luật, và tuân thủ pháp luật là hình thức thể hiện pháp luật một cách thụ động thể hiện sự kiềm chế của chủ thể để không vi phạm các quy định cấm của pháp luật như: không nhận hối lộ, không sử dụng các chất ma túy, không thực hiện các hành vi lừa đảo;…. Sự kiềm chế của các chủ thể pháp luật chính là khi pháp luật quy định cấm làm một điều gì đó thì họ không tiến hành các hoạt động này dù cho có cơ hội để thực hiện các hành vi bị cấm. Hành vi của chủ thể pháp luật được thể hiện dưới dạng không hành động.
Thực hiện pháp luật được hiểu là hành vi của chủ thể được tiến hành phù hợp với các quy định, với yêu cầu của pháp luật nghĩa là các hành vi đó không trái với khuôn khổ pháp luật đã quy định. Thực hiện pháp luật có thể hiểu là xử sự có tính chủ động được tiến hành bằng một thao tác nhất định hay là một xử sự có tính thụ động tức là không tiến hành vượt xử sự bị pháp luật cấm. Các hình thức thực hiện pháp luật ngoài hình thức tuân thủ pháp luật là:
– Thi hành pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật một cách chủ động. Chủ thể pháp luật phải thực hiện một thao tác nhất định thì mới có thể thực hiện pháp luật được như: thực hiện nghĩa vụ quân sự, thực hiện nghĩa vụ đóng thuế, nghĩa vụ nuôi dạy con cái, chăm sóc cha mẹ, ông bà,…
– Sử dụng pháp luật là khả năng của các chủ thể pháp luật có thể sử dụng khai thác, hưởng quyền mà pháp luật đã dành cho mình như: công dân có quyền đi lại trong nước, hay công dân có quyền ra nước ngoài và trở về nước đúng theo quy định của pháp luật. Hình thức sử dụng pháp luật này so với tuân thủ pháp luật và thi hành pháp luật thì chủ thể của sử dụng pháp luật có thể thực hiện hoặc không thực hiện mà pháp luật cho phép còn ở hai hình thức trên và việc thực hiện mang tính bắt buộc.
– Áp dụng pháp luật là hoạt động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền dựa trên các quy định của pháp luật để giải quyết, xử lý những vấn đề cụ thể thuộc trách nhiệm của mình.
Đặc điểm của tuân thủ pháp luật là gì
Về bản chất thì tuân thủ pháp luật là việc thực hiện pháp luật có tính chất thụ động và thể hiện dưới dạng hành vi không hành động. Chủ thể nhận thức được các hành vi của bản thân nắm được quy định của pháp luật và không thực hiện những hành vi mà pháp luật cấm không cho phép như hiện nay pháp luật Việt Nam cấm hành vi mua, bán dâm thì các chủ thể không thực hiện hành vi mua, bán dâm được xem là đang tuân thủ pháp luật.
Hình thức thể hiện của tuân thủ pháp luật thường được thể hiện dưới dạng những quy phạm cấm đoán là quy phạm của chủ thể không được thực hiện những hành vi nhất định. Khi pháp luật quy định cấm làm một điều gì đó thì họ sẽ không tiến hành các hoạt động này dù cho họ có cơ hội để thực hiện một hành vi bị cấm. Cùng với việc thi hành pháp luật và sử dụng pháp luật thì tuân thủ pháp luật là những hình thức mà mọi chủ thể đều bắt buộc phải thực hiện theo quy định của pháp luật mà không có sự lựa chọn.
Ví dụ về tuân thủ pháp luật là gì
– Pháp luật cấm cán bộ, công nhân viên chức không nhận hối lộ thì tuân thủ pháp luật là hành vi mà chủ thể cán bộ, công nhân viên chức kiềm chế mình để không thực hiện việc nhận hối lộ.
– Pháp luật cấm các hành vi trồng cây cần sa, cây thuốc phiện,… thì tuân thủ pháp luật là hành vi công dân tuân thủ theo và không trồng các loại cây này.
– Theo quy định của Luật giao thông đường bộ thì cấm các hành vi vượt đèn đỏ, đua xe trái phép, đi ngược chiều,… thì tuân thủ pháp luật là việc người tham gia giao thông đường bộ không có các hành vi vượt đèn đỏ, đưa xe hay đi ngược chiều,…
Chi phí tuân thủ pháp luật là gì?
Chi phí tuân thủ pháp luật là các chi phí mà doanh nghiệp hay người dân phải chịu trong quá trình thực hiện các quy định của pháp luật. Chi phí tuân thủ pháp luật được tạo ra từ một quy định pháp luật qua hoạt động của cơ quan nhà nước và cá nhân, tổ chức khi tuân thủ quy định pháp luật. Chi phí tuân thủ pháp luật sẽ bao gồm 03 chi phí:
– Chi phí hành chính: Chi phí về nhân công, thời gian mà doanh nghiệp, người dân phải gánh để thực hiện các yêu cầu của pháp luật bao gồm thực hiện thủ tục hành chính với cơ quan nhà nước, các nghĩa vụ khác.
– Chi phí đầu tư để tuân thủ quy định chi phí mà người dân, doanh nghiệp phải đầu tư về cơ sở vật vật chất, máy móc thiết bị, nhân công, đào tào,… để đáp ứng các yêu cầu theo quy định của pháp luật.
– Phí và lệ phí là các khoản phí, lệ phí chính thứuc mà người dân hay doanh nghiệp phải nộp trong quá trình thực hiện các thủ tục.
Ngoài các chi phí tuân thủ pháp luật trên thì còn có thêm 02 chi phí khác là:
– Chi phí rủi ro pháp lý là chi phí tăng thêm, chi phí thiệt hại hoặc chi phí do mất cơ hội kinh doanh mà người dân, doanh nghiệp phải gánh chịu do quy định của pháp luật có chất lượng kém dẫn đến việc bị xử phạt hoặc chậm trễ trong giải quyết thủ tục;
– Chi phí không chính thức là các khoản trả thêm liên quan đến việc xuất nhập khẩu, sử dụng dịch vụ công cộng,… hoặc để được nhận các hợp đồng, giấy phép trong lĩnh vực công hoặc để có các quyết định thuận lợi.
Nâng cao hiệu quả tuân thủ pháp luật là gì
Để nâng cao hiệu quả tuân thủ pháp luật thì phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: chất lượng của hệ thống pháp luật; ý thức người dân về thực thi pháp luật, sự am hiểu cần thiết để thi hành pháp luật. Đồng thời chế tài phải đủ mạnh để răn đe tránh vi phạm pháp luật. Tính hợp lý của quá trình tổ chức, giám sát tuân thủ pháp luật, ngoài ra các yếu tố trên các điều kiện vật chất với tinh thần cần thiết để thực thi pháp luật. Để nâng cao hiệu quả của tuân thủ pháp luật của người dân thì cần:
– Thứ nhất là chú trọng đến xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật hoàn trình nhằm tạo ra môi trường thuận lợi để pháp luật đi vào cuộc sống. Nhà nước cần chú trọng đến đẩy mạnh công tác nghiên cứu khóa học pháp lý để cung cấp luận cứ khoa học cho việc xây dựng phát triển hệ thống pháp luật; xây dựng chiến lược phát triển pháp luật gắn với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội. Đưa ra các biện pháp nhằm nâng cao năng lực lập pháp của Quốc hội với tư cách là cơ quan có chức năng chuyên làm luật. Nhà nước cũng tăng cường chỉ đạo, điều hành của chính phủ đối với công tác xây dựng các dự thảo luật và các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của chính phủ.
– Thứ hai là các văn bản quy phạm pháp luật sẽ có hiệu quả tuân thủ khi được cơ quan thực thi tổ chức thực thi và tuân thủ pháp luật một cách nghiêm túc.
– Thứ ba là cần tăng cường nâng cao nhận thứuc pháp luật của người dân qua việc bồi dưỡng, giáo dục và tuyên truyền về pháp luật trong mọi tầng lớp nhân dân từ học sinh, sinh viên đến các công dân từ mọi tầng lớp. Nhà nước ban hành ra chính sách đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, giải thích pháp luật để người dân nắm được nội dung của các văn bản pháp luật được ban hành trong từng giai đoạn; đưa việc giảng dạy pháp luật vào hệ thống giáo dục quốc dân; Đặc biệt là đội ngũ cán bộ, công nhân viên chức thì phải có năng lực, trình độ và có phẩm chất chính trị, phong cách làm việc tốt để bố trí vào các cơ quan làm công tác pháp luật.
– Thứ tư là nâng cao ý thức tự giác tuân thủ, chấp hành pháp luật của người dân.
Chi phí tuân thủ pháp luật là gì?
Chi phí tuân thủ pháp luật (TTPL) được hiểu là các chi phí mà doanh nghiệp (DN), người dân phải gánh chịu trong quá trình thực hiện các quy định của PL. Chi phí TTPL bao gồm:
(1) Chi phí hành chính: chi phí về nhân công và thời gian mà DN, người dân phải gánh chịu để thực hiện các yêu cầu của PL, bao gồm thực hiện thủ tục hành chính (TTHC) với cơ quan nhà nước và các nghĩa vụ khác (ví dụ: lưu giữ thông tin hoặc cung cấp thông tin cho khách hàng, người tiêu dùng…).
(2) Chi phí đầu tư để tuân thủ quy định: chi phí mà DN, người dân phải đầu tư về cơ sở vật chất, máy móc thiết bị, nhân công, đào tạo,… để đáp ứng các yêu cầu theo PL.
(3) Phí, lệ phí: các khoản phí, lệ phí chính thức mà DN, người dân phải nộp trong quá trình thực hiện các thủ tục có liên quan.
(4) Chi phí rủi ro pháp lý (nếu có): chi phí tăng thêm, thiệt hại hoặc mất cơ hội KD mà DN, người dân phải gánh chịu do chất lượng kém của quy định PL dẫn đến bị xử phạt hoặc chậm chễ trong giải quyết thủ tục.
(5) Chi phí không chính thức: Các khoản trả thêm hoặc “lót tay” liên quan đến việc xuất khẩu, nhập khẩu, sử dụng dịch vụ công cộng (ví dụ: điện thoại, điện năng), trả thuế, … hoặc để được nhận các hợp đồng, giấy phép trong lĩnh vực công hoặc để có được các quyết định thuận lợi.
Chỉ số chi phí tuân thủ pháp luật là gì?
Chỉ số chi phí TTPL (gọi tắt là chỉ số B1) là một trong những chỉ số nằm trong mục Quản trị theo đánh giá của Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) được thể hiện thông qua chỉ số: “Burden of government regulation”.
Chỉ số B1 có thể được hiểu là chỉ số tổng hợp ý kiến cảm nhận (thông qua trả lời câu hỏi khảo sát) về mức độ tạo thuận lợi hay gây khó khăn cho DN trong tuân thủ những quy định của PL (làm phát sinh chi phí TTPL: chi phí hành chính; chi phí đầu tư để tuân thủ quy định; phí, lệ phí; chi phí rủi ro pháp lý; chi phí không chính thức), được xếp theo thang bậc đánh giá tính từ mức 01 (kém nhất) đến mức 07 (tốt nhất).
Đối tượng và số lượng DN tiến hành khảo sát để xếp hạng chỉ số B1 là các DN được phân bổ theo tỉ trọng đóng góp vào tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của 03 ngành Nông nghiệp, Công nghiệp và Dịch vụ của năm trước đó. Các DN được khảo sát phải phù hợp tiêu chí rõ ràng được Diễn đàn kinh tế thế giới đặt ra (ví dụ: DN phải có từ 20 lao động trở lên, phải theo cơ cấu vùng miền phù hợp, trong số DN được phân bổ theo tỉ trọng đóng góp vào GDP). Thời gian Diễn đàn kinh tế thế giới khảo sát thường bắt đầu từ tháng 11 của năm trước đến tháng 5 của năm sau. Việc khảo sát được tiến hành theo phương thức gửi bảng hỏi tới các DN được lựa chọn thuộc đối tượng phù hợp nêu trên, các DN trả lời trực tiếp bảng hỏi khảo sát qua mạng internet (khảo sát online).
Chỉ số B1 là một trong những chỉ số quan trọng, có ảnh hưởng trực tiếp đến việc đánh giá chỉ số năng lực cạnh tranh vì nếu gánh nặng chi phí TTPL mà các DN phải gánh chịu lớn do quy định PL phức tạp, đặt ra nhiều yêu cầu, điều kiện, do mức phí và lệ phí không hợp lý thì sẽ tạo ra chi phí hành chính, chi phí đầu tư, phí và lệ phí cao; quy định PL không rõ ràng, không khả thi sẽ tạo thêm chi phí cơ hội và chi phí không chính thức cho các DN. Bên cạnh đó, nếu việc tổ chức thi hành PL không tốt sẽ làm gia tăng chi phí hành chính, chi phí không chính thức hoặc chi phí rủi ro pháp lý, làm mất cơ hội KD của DN. Điều này gây tốn kém cho DN, cản trở các DN đầu tư, hạn chế năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, cản trở phát triển kinh tế – xã hội (KT-XH).
Nếu quý khách còn bất kỳ vướng mắc hay vấn đề thắc mắc liên quan đến tuân thủ pháp luật là gì thì quý khách vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của Luật Trần và Liên Danh qua số hotline để dược hỗ trợ và giải đáp thắc mắc kịp thời. Xin trân trọng cảm ơn sự hợp tác của quý khách!
