Để có thể tạo ra một cuốn sách, tác giả đã phải dùng nhiều công sức, trí tuệ và sự sáng tạo của mình để xây dựng nên một cuốn sách mang những kiến thức, thông tin… Chính vì vậy, pháp luật sở hữu trí tuệ đã có những biện pháp kịp thời bảo vệ bản quyền sách, nhằm tôn vinh, bảo vệ thành quả sáng tạo bằng cách đưa ra những quy định về đăng ký bảo hộ bản quyền sách.
Để có thể nắm rõ được các quy định về đăng ký bản quyền sách, xin mời quý bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây của Luật Trần và Liên Danh, chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc của bạn về đăng ký bản quyền sách.
Bản quyền sách là gì?
Bản quyền sách là một thuật ngữ pháp lý quy định trong pháp luật hiện hành được sử dụng để mô tả quyền mà tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả có đối với các tác phẩm văn học và nghệ thuật của họ. Theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009 và 2019), sách được bảo hộ dưới hình thức quyền tác giả, bao gồm:
Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác;
Tác phẩm báo chí.
Có bắt buộc phải đăng ký bản quyền sách không?
Theo quy định của pháp luật sở hữu trí tuệ Việt Nam hiện hành, việc đăng ký bảo hộ các đối tượng sở hữu trí tuệ trong đó có bản quyền sách là thủ tục không bắt buộc đối với chủ sở hữu tác phẩm hoặc tác giả vì sau khi tác phẩm được hoàn thành, quyền tác giả sẽ tự động phát sinh, không bắt buộc tác phẩm đó đã được đăng ký hay chưa. Tuy nhiên, trên thực tế, pháp luật luôn khuyến khích tác giả hoặc chủ sở hữu sách đăng ký bản quyền sách để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả.
Hồ sơ đăng ký bản quyền sách
Để có thể đăng ký bản quyền sách, bạn cần chuẩn bị các loại giấy tờ đối với từng trường hợp người đăng ký như sau:
Trường hợp người đăng ký là chủ sở hữu đồng thời là tác giả/các đồng tác giả
02 bản mẫu tác phẩm cần đăng ký (02 quyển sách đóng quyển in trên Giấy A4); tác phẩm đã được công bố hay chưa; thời gian công bố;
01 Bản sao CMND/hộ chiếu/CCCD của tác giả/các tác giả;
01 bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (với công ty là chủ sở hữu) hoặc chứng minh nhân dân/hộ chiếu/thẻ căn cước công dân trong trường hợp cá nhân là chủ sở hữu;
Tên đầy đủ, bút danh (nếu có), địa chỉ, số điện thoại, fax của tác giả/các đồng tác giả;
Giấy uỷ quyền của tác giả/các tác giả;
Giấy cam đoan của tác giả độc lập sáng tạo tác phẩm, không vi phạm bản quyền của ai;
Đơn đăng ký bản quyền theo mẫu của Cục bản quyền;
Tuyên bố của tác giả về chủ sở hữu tác phẩm.
Trường hợp người đăng ký là chủ sở hữu không đồng thời là tác giả (tổ chức, công ty)
02 bản mẫu tác phẩm cần đăng ký (02 quyển sách đóng quyển in trên Giấy A4); tác phẩm đã được công bố hay chưa; thời gian công bố để đăng ký bản quyền;
01 Giấy ủy quyền cho tổ chức đại diện nộp đơn đăng ký;
01 Bản sao chứng minh nhân dân của tác giả/các tác giả tác phẩm;
Giấy chuyển nhượng quyền sở hữu tác phẩm của tác giả/các tác giả cho chủ sở hữu tác phẩm (tổ chức, công ty) (1 bản); (trường hợp nhận chuyển nhượng quyền từ bên khác);
Bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc quyết định thành lập (trường hợp chủ sở hữu đăng ký là pháp nhân);
Giấy cam đoan của tác giả/các tác giả độc lập sáng tạo tác phẩm, không vi phạm bản quyền của ai;
Đơn đăng ký bản quyền theo mẫu của Cục bản quyền tác giả;
Các thông tin khác: bút danh của tác giả; địa chỉ; số điện thoại và fax của tác giả, chủ sở hữu tác phẩm.
Thủ tục đăng ký bản quyền sách
Để có thể đăng ký bản quyền sách, bạn cần chuẩn bị theo những bước sau
Thủ tục đăng ký bản quyền sách được thực hiện theo các bước như sau:
Bước 1: Hoàn thiện sách (tác phẩm đăng ký) và chuẩn bị hồ sơ đăng ký như đã nêu trên;
Bước 2: Nộp hồ sơ đăng ký bản quyền sách
Người nộp hồ sơ tiến hành nộp hồ sơ trực tiếp hoặc qua bưu điện đến một trong ba địa chỉ sau:
Thành phố Hà Nội: Phòng đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan thuộc Cục Bản quyền tác giả tại Số 33 Ngõ 294/2 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội, TP. Hà Nội.
Thành phố Hồ Chí Minh: Văn phòng đại diện Cục Bản quyền tác giả tại Số 170 Nguyễn Đình Chiểu, Phường 6, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh.
Thành phố Đà Nẵng: Văn phòng Đại diện Cục Bản quyền tác giả tại Số 01 Đường An Nhơn 7, Phường An Hải Bắc, Quận Sơn Trà, TP. Đà Nẵng.
Bước 3: Tiếp nhận và giải quyết hồ sơ
Sau khi tiếp nhận hồ sơ thì Trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đăng ký, Cục Bản quyền tác giả sẽ tiến hành thẩm định đơn:
Nếu đơn của bạn đáp ứng được đầy đủ các điều kiện đăng ký bản quyền sách, Cục Bản quyền tác giả sẽ ra thông báo quyết định chấp nhận hợp lệ và yêu cầu bạn nộp các khoản phí đăng ký theo quy định.
Trong trường hợp hồ sơ của bạn chưa hợp lệ, Cục bản quyền sẽ thông báo từ chối và nêu rõ lý do bằng văn bản và hướng dẫn cho người nộp đơn sửa đổi, bổ sung hoặc có phản hồi về quyết định này.
Bước 4: Trả kết quả
Sau khi hồ sơ được chấp nhận hợp lệ, Cục bản quyền tác giả sẽ cấp giấy chứng nhận đăng ký bản quyền sách cho chủ sở hữu.
Thời gian thực hiện đăng ký bản quyền tác giả sách
Theo quy định của pháp luật hiện hành, thời gian đăng ký bảo hộ bản quyền cho tác phẩm sách, tạp chí là 15 ngày làm việc tính từ ngày hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, Tuy nhiên, thực tế thời gian đăng ký sẽ kéo dài hơn do số lượng đơn nộp đăng ký ngày càng nhiều (kéo dài từ 20 – 30 ngày sau khi đơn được nộp và chấp nhận hợp lệ).
Lệ phí đăng ký bản quyền tác giả sách
Đối với phí, lệ phí đăng ký bản quyền sách được quy định tại Điều 4 Thông tư số 211/2016/TT-BTC, theo đó khoản lệ phí mà người nộp hồ sơ đăng ký bản quyền sách sẽ là 100.000 nghìn đồng áp dụng cho các đối tượng: tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác (gọi chung là loại hình tác phẩm viết).
Thế nào là vi phạm bản quyền sách?
Sách là loại hình tác phẩm được bảo hộ dưới hình thức quyền tác giả, theo quy định tại Điều 28 Luật sở hữu trí tuệ các hành vi sau đây được coi là hành vi vi phạm bản quyền sách:
Chiếm đoạt quyền tác giả đối với tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học
Mạo danh tác giả;
Công bố, phân phối sách mà không được phép của tác giả;
Công bố, phân phối sách có đồng tác giả mà không được phép của đồng tác giả đó;
Sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc sách dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả;
Sao chép sách mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả;
Làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh;
Sử dụng sách mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả, không trả tiền nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất khác theo quy định của pháp luật;
Cho thuê sách mà không trả tiền nhuận bút, thù lao và quyền lợi vật chất khác cho tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả;
Nhân bản, sản xuất bản sao, phân phối, trưng bày hoặc truyền đạt sáchtsách đến công chúng qua mạng truyền thông và các phương tiện kỹ thuật số mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả;
Xuất bản sách mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
Cố ý xóa, thay đổi thông tin quản lý quyền dưới hình thức điện tử có trong tác phẩm;
Làm và bán sách mà chữ ký của tác giả bị giả mạo;
Xuất khẩu, nhập khẩu, phân phối bản sao sách mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
Tại sao phải đăng ký bản quyền sách?
Như đã nói, việc đăng ký bản quyền sách không phải là thủ tục bắt buộc. Tuy nhiên, khi đăng ký bản quyền sách, tác giả hoặc chủ sở hữu sẽ được tuyên bố quyền sở hữu hợp pháp đối với tác phẩm do mình tạo ra và có cơ sở pháp lý vững chắc để chống lại các hành vi sử dụng tác phẩm trái phép như: sử dụng tác phẩm mà không xin phép, sử dụng tác phẩm không trả tiền bản quyền, đạo nhái tác phẩm…
Đồng thời bạn sẽ được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả như là một bằng chứng hữu hiệu và có giá trị nhất khi cần xác định ai là chủ sở hữu bản quyền sách.
Bản quyền sách được bảo hộ bao nhiêu năm?
Tại khoản 2 Điều 27 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009 và 2019 có quy định về thời hạn đăng ký bảo hộ quyền tác giả thì ta có thể thấy thời hạn bảo hộ bản quyền sách sẽ có 02 trường hợp như sau:
Trường hợp 1: Sách khuyết danh là sách khi công bố không có hoặc chưa có tên tác giả (tên khai sinh hoặc bút danh) thì thời hạn bảo hộ là 75 năm kể từ khi sách được công bố lần đầu tiên.
Trường hợp 2: Sách đã có thông tin tác giả thì thời hạn bảo hộ là suốt cuộc đời tác giả và 50 năm tiếp theo năm tác giả chết, trường hợp có đồng tác giả thì thời hạn bảo hộ chấm dứt vào năm thứ 50 sau năm đồng tác giả cuối cùng chết.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của công ty Luật Trần và Liên Danh về đăng ký quyền sách. Nếu bạn đọc còn vướng mắc về nội dung tư vấn trên của chúng tôi, xin vui lòng liên hệ qua địa chỉ Hotline để được tư vấn nhanh chóng và hiệu quả nhất.
