Giải quyết ly hôn Tòa án phải căn cứ vào lời khai, tình tiết vụ án trên cơ sở chứng cứ có trong hồ sơ ly hôn. Do vậy có đủ giấy tờ, hồ sơ ly hôn không chắc chắn được Tòa án cho ly hôn bởi đây chỉ là điều kiện cần để giải quyêt ly hôn. Tòa sẽ chỉ chấp thuận cho ly hôn khi lý do xin ly hôn hợp pháp và các vấn đề nhân thân của cuộc ly hôn được giải quyết.
Các trường hợp còn lại hội đồng xét xử có thể: Đình chỉnh giải quyết và trả hồ sơ; Hoặc không chấp thuận yêu cầu ly hôn đơn phương của một bên.
Khái niệm ly hôn là gì?
Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.
Trong Ly hôn có ly hôn thuận tình và ly hôn đơn phương.
+ Ly hôn thuận tình là trường hợp vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn, nếu xét thấy hai bên thật sự tự nguyện ly hôn và đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án công nhận thuận tình ly hôn; nếu không thỏa thuận được hoặc có thỏa thuận nhưng không bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án giải quyết việc ly hôn.
+ Ly hôn đơn phương là trường hợp Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
Căn cứ ly hôn gồm những gì?
Căn cứ cho ly hôn mà Toà án quyết định cho ly hôn nếu xét thấy tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài được, mục đích của hôn nhân không đạt được. Cụ thể:
– Được coi là tình trạng của vợ chồng trầm trọng khi:
+ Vợ, chồng không thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau như người nào chỉ biết bổn phận người đó, bỏ mặc người vợ hoặc người chồng muốn sống ra sao thì sống, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, hòa giải nhiều lần.
+ Vợ hoặc chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau, như thường xuyên đánh đập, hoặc có hành vi khác xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, đoàn thể nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.
+ Vợ chồng không chung thuỷ với nhau như có quan hệ ngoại tình, đã được người vợ hoặc người chồng hoặc bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, khuyên bảo nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình;
– Để có cơ sở nhận định đời sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được, phải căn cứ vào tình trạng hiện tại của vợ chồng đã đến mức trầm trọng như hướng dẫn tại những nội dung trên.
Nếu thực tế cho thấy đã được nhắc nhở, hoà giải nhiều lần, nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình hoặc vẫn tiếp tục sống ly thân, bỏ mặc nhau hoặc vẫn tiếp tục có hành vi ngược đãi hành hạ, xúc phạm nhau, thì có căn cứ để nhận định rằng đời sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được.
– Mục đích của hôn nhân không đạt được là không có tình nghĩa vợ chồng; không bình đẳng về nghĩa vụ và quyền giữa vợ, chồng; không tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng; không tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng; không giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển mọi mặt….
Ly hôn đơn phương cần những giấy tờ gì?
Đển được Tòa án giải quyết ly hôn đơn phương, người yêu cầu phải chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ như sau:
– Đơn xin ly hôn đơn phương được ban hành theo mẫu;
– Đăng ký kết hôn (bản chính); nếu không có thì có thể xin cấp bản sao…
– Bản sao có chứng thực Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân… của vợ và chồng; sổ hộ khẩu của gia đình;
– Bản sao chứng thực giấy khai sinh của con nếu có con chung;
– Nếu có tài sản chung và yêu cầu phân chia tài sản chung khi ly hôn thì chuẩn bị giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đối với tài sản chung này…
Hồ sơ cần có để thực hiện thủ tục ly hôn thuận tình
Theo quy định tại khoản 2 Điều 29 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn được xác định là việc dân sự. Do đó, để được Tòa án giải quyết thì hai vợ chồng phải chuẩn bị các loại giấy tờ, hồ sơ như sau:
– Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính). Nếu không giữ hoặc không còn thì có thể liên hệ với cơ quan hộ tịch nơi đã đăng ký kết hôn trước đó để cấp bản sao;
– Chứng minh nhân dân của vợ và chồng (bản sao có chứng thực). Nếu không có thì thực hiện theo hướng dẫn của Tòa án để nộp giấy tờ tùy thân khác;
– Giấy khai sinh của các con (nếu có con chung, bản sao có chứng thực);
– Sổ hộ khẩu gia đình (bản sao có chứng thực);
– Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đối với tài sản chung (nếu có tài sản chung, bản sao có chứng thực).
Đặc biệt, một trong những giấy tờ quan trọng là Đơn xin ly hôn thuận tình. Lưu ý, khi viết đơn xin ly hôn thuận tình, cả hai vợ chồng đều phải ký vào đơn.
Thủ tục ly hôn được tiến hành như thế nào?
Thưa Luật sư, em mong luật sư tư vấn cho em việc này: Bố mẹ em lấy nhau được một thời gian có em, khi em 10 tháng mẹ em đi làm nhiều, suy nghĩ. Bố em thì không có việc trong thời gian đó nhưng suốt ngày hằn học mẹ em.
Thế nên, mẹ em bị bệnh thần kinh, đến bây giờ em 20 tuổi thì mẹ em cũng được bệnh 20 năm. Tất cả mọi viện phí bên ngoại em lo hết, thời gian mẹ em dưỡng bệnh thì không về nhà bố, do nhiều lần nói mẹ em, nên mẹ về nhà bố nhưng mỗi lần về lại bị bệnh lại.
Năm em lên 10 tuổi mẹ em đi viện bố em viết đơn bỏ mẹ em với lý do không về nhà, không xây dựng được hạnh phúc lâu dài. Thời gian bố mẹ em ở với nhau chỉ có 8 năm lúc ở lúc không.
Có khoảng thời gian ông bà ngoại cho nhà cho đất bảo nhà em về đó sống thì bố em không chịu bảo cho đứng sổ đỏ mới ở nhưng ông em không đồng ý thế là bố mẹ em ly thân từ lúc em 10 tuổi. Mẹ em đi viện nên không ký được, bố em lấy vợ và có 2 đứa con.
Trong khoảng thời gian lúc chưa và sau khi lấy vợ bố không chu cấp cho em một khoản nào. Lúc cho em tiền mấy trăm là tiền xã cho em nhưng lại bảo bố cho nên em không nhận. Lúc em chuẩn bị đi đại học em có về xin tiền học, bố em chỉ cho 2 triệu không đủ đóng học và cũng không muốn chu cấp cho em. Em muốn hỏi luật sư về thủ tục ly hôn của mẹ? Em biết là rắc rối tại mẹ em bị Tâm thần nhưng đã ly thân 10 năm nay từ lúc em học lớp 10. Em muốn giúp mẹ làm thủ tục ly hôn? Em sẽ bảo bố viết đơn. Em muốn hỏi luật sư xem có cách nào để ly hôn nhanh và thiên về phía mẹ em?
Em cảm ơn luật sư ạ. Mong bên luật sư giúp đỡ ạ!
Trả lời:
Thứ nhất, về căn cứ ly hôn:
Theo như vấn đề bạn trình bày thì mẹ bạn hiện đang bị bệnh tâm thần. Theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 51 Luật hôn nhân và gia đình số 52/2014/QH13 của Quốc hội về quyền yêu cầu giải quyết ly hôn:
“Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.”
Một người được coi là mất năng lực hành vi dân sự khi thuộc trường hợp quy định tại Điều 22 Bộ luật dân sự năm 2015 như sau:
Mất năng lực hành vi dân sự:
Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.
Khi không còn căn cứ tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
Giao dịch dân sự của người mất năng lực hành vi dân sự phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện.
Như vậy, trong trường hợp người bị mất năng lực hành vi dân sự là nạn nhân của bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ thì cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn cho họ.
Tuy nhiên, trong trường hợp của bạn, bố mẹ bạn đã sống ly thân từ lâu nên bố bạn không phải là nạn nhân của bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần thì việc ly hôn của mẹ bạn sẽ được giải quyết theo thủ tục được quy định tại khoản 4 Điều 85 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 như sau:
Đối với việc ly hôn đương sự không được ủy quyền cho người khác thay mặt mình tham gia tố tụng. Trường hợp cha, mẹ, người thân thích khác yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn theo quy định tại khoản 2 điều 51 của Luật hôn nhân và gia đình thì họ là người đại diện.
Thứ hai, về thủ tục ly hôn:
Người đại diện theo pháp luật của người bị mất năng lực hành vi dân sự là người giám hộ theo quy định tại Điều 136 Bộ luật Dân sự năm 2015:
Đại diện theo pháp luật của cá nhân:
Cha, mẹ đối với con chưa thành niên.
Người giám hộ đối với người được giám hộ. Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người đại diện theo pháp luật nếu được Tòa án chỉ định.
Như vậy, người mất năng lực hành vi dân sự có thể thông qua người giám hộ của mình để thực hiện việc ly hôn. Để xác định được quyền khởi kiện trong trường hợp này thì việc đầu tiên là phải yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự.
Về thủ tục tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự:
Nộp hồ sơ yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự, hồ sơ bao gồm những giấy tờ sau:
– Đơn yêu cầu Toà án tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự;
– Kết luận của cơ quan chuyên môn và các chứng cứ khác để chứng minh người đó bị bệnh tâm thần;
– Bản sao có chứng thực chứng minh nhân dân của người yêu cầu;
– Bản sao có chứng thực sổ hộ khẩu hoặc giấy tờ chứng minh nơi cư trú của người bị tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
Chuẩn bị và xét đơn yêu cầu:
Thời hạn chuẩn bị xét đơn yêu cầu không quá 30 ngày kể từ ngày thụ lý đơn yêu cầu, hết thời hạn này Tòa án phải ra quyết định mở phiên họp xét đơn yêu cầu.
Theo đề nghị của đương sự, Toà án có thể trưng cầu giám định sức khoẻ, bệnh tật của người bị yêu cầu tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
Trong trường hợp này, khi nhận được kết luận giám định Toà án phải ra quyết định mở phiên họp để xét đơn yêu cầu.
Trong trường hợp chấp nhận đơn yêu cầu thì Toà án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự
Sau khi đã có quyết định tuyên một người mất năng lực hành vi dân sự thì cần xác lập người giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự theo quy định tại Điều 54 Bộ luật Dân sự năm 2015:
Cử, chỉ định người giám hộ:
Trường hợp người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự không có người giám hộ đương nhiên theo quy định tại Điều 52 và Điều 53 của Bộ luật này thì Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người được giám hộ có trách nhiệm cử người giám hộ.
Trường hợp có tranh chấp giữa những người giám hộ quy định tại Điều 52 và Điều 53 của Bộ luật này về người giám hộ hoặc tranh chấp về việc cử người giám hộ thì Tòa án chỉ định người giám hộ.
Trường hợp cử, chỉ định người giám hộ cho người chưa thành niên từ đủ sáu tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của người này.
Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:
“Điều 53. Người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự
Trường hợp không có người giám hộ theo quy định tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này thì người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự được xác định như sau:
- Trường hợp vợ là người mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng là người mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ;”
Vậy, trường hợp này bố bạn sẽ là người giám hộ đương nhiên của mẹ bạn. Tuy nhiên, theo như bạn trình bày thì bố bạn đã chung sống như vợ chồng với người khác và đã có hai con, không thực hiện nghĩa vụ nuôi con, cụ thể là không chu cấp tiền nuôi dưỡng bạn. Nên theo quy định tại Điều 49 Bộ luật Dân sự năm 2015 bố bạn không đủ điều kiện để trở thành người giám hộ đương nhiên của mẹ bạn:
“Điều 49. Điều kiện của cá nhân làm người giám hộ
Cá nhân có đủ các điều kiện sau đây có thể làm người giám hộ:
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
- Có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ;
- Không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác;
- Không phải là người bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con chưa thành niên.”
Bạn cần chuẩn bị những tài liệu hoặc chứng cứ chứng minh bố bạn không đủ điều kiện để thực hiện việc giám hộ cho mẹ bạn, sau đó thực hiện thủ tục cứ người giám hộ cho mẹ bạn theo quy định tại Điều 54 Bộ luật Dân sự năm 2015.
Về thủ tục ly hôn: Người giám hộ thực hiện thủ tục ly hôn thay cho người được giám hộ theo quy định của pháp luật.
Lưu ý: Trong bộ hồ sơ hướng dẫn ở trên, bạn cần chuẩn bị thêm giấy tờ chứng minh người giám hộ, và đơn xin ly hôn sẽ do người giám hộ viết, ký tên, điểm chỉ.
Trên đây là toàn bộ thông tin mà chúng tôi cung cấp đến bạn đọc. Để được tư vấn cụ thể hơn bạn vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn giành quyền nuôi con khi ly hôn qua HOTLINE của Luật Trần và Liên Danh.
