Cần sa thuộc loại chất ức chế giảm trì thần kinh và gây ảo giác, không phải loại chất kích thích như nhiều người lầm tưởng. Vậy cần sa là gì? Tác hại của cần sa như thế nào? Hãy cùng Luật Trần và Liên Danh tìm hiểu về vấn đề này qua bài viết dưới đây.
Cần sa là gì?
Cây cần sa, được Tổ chức Y tế Thế giới định nghĩa là một loại ma túy được chiết xuất từ cây dầu gai có tên khoa học là Cannabis Sativa. Trong cây cần sa, chất hóa học chính có tác dụng mạnh là THC (Delta 9 tetrahydrocannobinol), nó ảnh hưởng đến tính khí và nhận thức của người sử dụng. THC được hấp thụ vào máu thông qua việc hút qua phổi hoặc qua tiêu hóa sau khi ăn. Sau đó, THC được mang lên não thông qua máu và gây ra trạng thái ‘phê’.
Các thuật ngữ lóng hiện nay để gọi cần sa bao gồm “bồ đà”, “bu”, “cỏ”, “tài mà” hoặc “pin”. Cần sa thuộc họ Cannabinaceae và các chất chính như tetrahydrocannabinol (THC) và cannabinol đã được tìm thấy. Trong số các chất này, THC là chất gây tác động tâm thần chính. Phương thức sử dụng phổ biến của cần sa là hút như thuốc lá. Vì THC dễ tan trong chất béo, nên khi hút vào, nó dễ thâm nhập vào mô phổi. Tuy nhiên, ở một số nước, người ta sử dụng cần sa bằng cách nhai và nuốt nhựa thay vì hút. Phương pháp này có thời gian hấp thụ chậm hơn và tác động kéo dài hơn tùy thuộc vào liều lượng sử dụng.
Phân loại cần sa
Hiện nay, cần sa được chia thành ba dạng chính, bao gồm Marijuana, Hash (hay Hashish), và dầu Hashish.
– Marijuana là lá và hoa khô của cây cần sa (Cannabis). Đặc biệt, phần mạnh nhất của Marijuana là đầu hoa, được gọi là “heads”. Màu sắc của Marijuana có thể từ xám xanh đến xanh nâu, có hình dạng mịn giống cỏ khô hoặc thô như trà. Marijuana thường được cuốn thành điếu để hút, gọi là “joints”, hoặc sử dụng ống điếu để hút, gọi là “bong”. Ngoài ra, Marijuana cũng có thể được sử dụng để nêm vào canh hoặc trộn vào bánh. Trong ba dạng cần sa này, Marijuana chứa ít chất THC nhất và có hiệu quả thấp nhất.
– Hashish hay Hash là nhựa của cây cần sa. Nhựa cần sa được phơi khô và ép lại thành những cục, thường có màu sắc từ nâu lợt đến đen. “Hash” thường được trộn với thuốc lá để hút, nhưng cũng có thể được kết hợp với thực phẩm để ăn. Hash có nồng độ mạnh hơn Marijuana.
– Dầu Hashish (Hashish oil) là một loại dầu đặc được chế biến từ Hash, đây là dạng cần sa mạnh nhất. Màu sắc của dầu Hashish có thể từ nâu vàng đến đen. Dầu Hashish thường được bôi lên đầu điếu thuốc hoặc trên giấy điếu thuốc lá để hút.
Tác hại của cần sa
Theo một nghiên cứu của Trung tâm PSD, cần sa có khả năng gây nghiện, tức là người dùng có thể phát triển thói quen sử dụng cần sa thường xuyên và dần dần sử dụng nhiều hơn. Việc giảm liều lượng hoặc ngừng sử dụng cần sa đối với người dùng hàng ngày có thể gây ra các triệu chứng như đã được đề cập trước đó: khó chịu, lo lắng, mất khoái cảm, đau đầu, không cảm thấy thoải mái, khó ngủ và cảm giác thèm muốn tái sử dụng cần sa (trong khoảng thời gian từ 1 đến 6 tuần sau khi ngừng sử dụng). Đây có thể được coi là hội chứng cai cần sa.
Lạm dụng cần sa sẽ gây ra rất nhiều tác hại cho xã hội, gia đình và cá nhân người sử dụng. Cần sa ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương và gây ra những trạng thái ảo giác nguy hiểm. Người sử dụng không kiểm soát được hành vi của mình, dẫn đến các hành vi như tấn công người khác, tự gây thương tích hoặc tự tử. Do cần sa có tính kích thích mạnh, người sử dụng không cảm nhận được đau đớn và rơi vào trạng thái mơ màng, nhưng khi tác dụng của cần sa kết thúc, họ trở nên yếu đuối, mệt mỏi và suy nhược thần kinh, suy dinh dưỡng,… Ngoài ra, cần sa có tính gây nghiện cao, tương tự như heroin, và người sử dụng ngày càng có xu hướng tăng liều.
Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng cần sa có ảnh hưởng tiêu cực đến trí nhớ: “Một trong những tác động chính của cần sa đối với con người là gây rối loạn trí nhớ ngắn hạn. Chất tetrahydrocannabinol (THC) trong cần sa gây tổn thương tạm thời cho não bộ.” Theo nghiên cứu, THC có trong cần sa làm chậm hoạt động của vùng hippocampus trong não, làm chậm quá trình ghi nhớ. Khi quá trình lưu trữ ký ức bị ảnh hưởng, não sẽ lưu trữ ít thông tin hơn mà nó nhận được…
Ngoài ra, THC làm tăng hoạt động của hệ thống dopamine trong cơ thể, tạo ra cảm giác hưng phấn và sự bồn chồn. Cảm giác hưng phấn này làm ảnh hưởng đến thời gian phản ứng, sự phối hợp giữa các hoạt động cơ học và cảm xúc liên quan đến thị giác. Sự thay đổi về khái niệm thời gian, trực giác (thấy hình ảnh biến dạng kỳ lạ) và thính giác (nghe thấy âm thanh không thường) có thể xảy ra với người sử dụng cần sa.
Không chỉ làm người dùng mất kiểm soát hành vi (do ảo giác sau khi sử dụng cần sa) và gây rối loạn trí nhớ ngắn hạn, cần sa còn làm suy giảm khả năng miễn dịch và tăng nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp. Viện Dược liệu Việt Nam phân tích: “Tổng hợp từ nhiều nghiên cứu, các nhà khoa học xác định rằng người sử dụng cần sa hàng ngày thường bị đau ở nhiều vị trí trên cơ thể và cảm thấy ốm. Cần sa làm tiêu hao T-cell (tế bào chính để chống nhiễm khuẩn), gây suy giảm miễn dịch. Sử dụng cần sa lâu dài gây ra các tác động không lợi lớn như tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp liên quan đến hút thuốc, bao gồm cả ung thư và giảm khả năng học tập, làm việc.”
Tương tự như thuốc lá, cần sa cũng có ảnh hưởng đến phổi. Các nghiên cứu cho thấy cần sa chứa nhiều chất gây ung thư hơn thuốc lá lên đến 50-60%. Đồng thời, cần sa không được lọc và người dùng thường hít mạnh hơn và giữ khói trong phổi lâu hơn. Các phản ứng không thoải mái do cần sa gây ra cho cuống phổi và phổi đã được ghi nhận đầy đủ ở những người sử dụng cần sa.
Mặc dù hút cần sa trong thời gian ngắn có thể làm tăng sự giãn nở của phổi và giảm sự co thắt cuống phổi ở những người bị suyễn, nhưng hút cần sa lâu dài lại gây ra các rối loạn chức năng của phổi. Việc sử dụng cần sa thường xuyên có thể gây nghẽn phổi, như tăng tỷ lệ tế bào gian bào phổi. Ngoài ra, trong quá trình nghiên cứu thành phần hóa học của cần sa và so sánh với khói thuốc lá, các nhà khoa học đã phát hiện rằng tỷ lệ ammoniac trong khói cần sa gấp 20 lần, còn tỷ lệ hydrogen cyanide, nitơ-ôxit và một số loại amin thơm nhất định cũng cao hơn khói thuốc lá từ 3-5 lần.
Ngoài ra, tác động của cần sa sẽ phụ thuộc vào những yếu tố sau đây:
– Số lượng cần sa được sử dụng: Tác động sẽ khác nhau tùy thuộc vào lượng cần sa mà bạn sử dụng.
– Tần suất sử dụng: Việc sử dụng cần sa thường xuyên và có tính liên tục sẽ tạo ra tác động khác so với việc sử dụng cần sa cách đều và hiếm hoi.
– Loại cần sa: Hiệu lực của cần sa phụ thuộc vào độ mạnh của loại cần sa được sử dụng.
– Phương pháp sử dụng: Cách sử dụng cần sa như hút qua ống điếu, bongs hay sử dụng trong thực phẩm sẽ tạo ra tác động khác nhau.
– Tính khí của bạn: Tác động cần sa có thể khác nhau tùy thuộc vào tính khí và phản ứng cá nhân của mỗi người.
– Trải nghiệm trước đó với cần sa: Những trải nghiệm trước đây với cần sa có thể ảnh hưởng đến tác động hiện tại và độ nhạy của cơ thể đối với cần sa.
– Kết hợp với ma túy khác: Sử dụng cần sa cùng với các loại ma túy khác như rượu có thể tăng tác động của cả hai loại ma túy. Tác động của cần sa có thể kéo dài đến năm giờ đồng hồ sau mỗi lần sử dụng.
Người trồng cần sa có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
Vì cần sa và các chế phẩm từ cần sa đều được xếp vào các chất ma túy nên đối chiếu với quy định tại Luật Phòng, chống ma túy 2021, mọi hành vi trồng cây cần sa hay hướng dẫn trồng cây cần sa đều sẽ là hành vi bị cấm.
Theo đó, căn cứ vào Điều 247 Bộ luật Hình sự 2015 một số quy định được bổ sung bởi điểm n khoản 1 Điều 2 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 có quy định như sau:
Tội trồng cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy
Người nào trồng cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã được giáo dục 02 lần và đã được tạo điều kiện ổn định cuộc sống;
b) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Với số lượng từ 500 cây đến dưới 3.000 cây.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Với số lượng 3.000 cây trở lên;
c) Tái phạm nguy hiểm.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Người nào phạm tội thuộc khoản 1 Điều này, nhưng đã tự nguyện phá bỏ, giao nộp cho cơ quan chức năng có thẩm quyền trước khi thu hoạch, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự.
Theo đó thì hành vi trồng cần sa nếu như đã được giáo dục 02 lần và tạo điều kiện ổn định cuộc sống hoặc bị xử phạt hành chính hoặc bị kết án về tội này nhưng chưa xóa án tính hoặc trồng từ 500 cây trở lên có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định nêu trên.
Trên đây là tất cả thông tin được cung cấp bởi công ty luật Trần và Liên Danh về vấn đề cần sa là gì? Tác hại của cần sa? Nếu quý vị có bất kỳ câu hỏi nào hoặc cần hỗ trợ về các vấn đề pháp lý khác, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline. Chúng tôi sẽ nhanh chóng hỗ trợ và trả lời mọi thắc mắc của quý vị.
