Thị trường tài chính đang phát triển với tốc độ nhanh là là kết quả tất yếu của quá trình phát triển của nền kinh tế và việc thành lập các công ty tài chính đã và đang giải quyết nhu cầu vay vốn của những khách hàng không đáp ứng được các quy định khắt khe và rào cản pháp lý của các ngân hàng.
Công ty tài chính là là một loại hình tổ chức tín dụng phi ngân hàng được thực hiện một hoặc một số hoạt động ngân hàng, trừ các hoạt động nhận tiền gửi của cá nhân và cung cấp các dịch vụ thanh toán qua tài khoản của khách hàng. Dưới đây là quy định của pháp luật về thủ tục, các bước thành lập công ty tài chính, hãy cùng Luật Trần và Liên Danh tìm hiểu nhé!
Căn cứ pháp lý:
Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010
Nghị định số 39/2014/NĐ- CP về hoạt động của công ty tài chính và công ty cho thuê tài chính
Nghị định 141/2006/NĐ-CP ban hành về danh mục mức vốn pháp định của các tổ chức tín dụng
Nghị định số 10/2011/NĐ- CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 141/2006/NĐ-CP
Điều 6 Thông tư số 24/2011/TT-NHNN thực thi đơn giản hóa thủ tục hành chính lĩnh vực thành lập và hoạt động ngân hàng
Thông tư 30/2015/TT –NHNN được sửa đổi bổ sung tại Thông tư 15/2016/TT- NHNN
Điều kiện thành lập công ty tài chính
Về loại hình doanh nghiệp
Hiện nay theo quy định của pháp luật, công ty tài chính được cấu trúc theo hai loại hình như sau, quý khách hàng có thể lựa chọn cho phù hợp với nhu cầu và khả năng kinh doanh của mình:
Tổ chức tín dụng phi ngân hàng cổ phần.
Tổ chức tín dụng phi ngân hàng trách nhiệm hữu hạn.
Tuy nhiên, hiện nay công ty tài chính được thành lập chủ yếu theo mô hình cổ phần hóa bởi những ưu điểm trong việc huy động vốn và phát triển mô hình.
Điều kiện về vốn
Tổ chức tín dụng phi ngân hàng cụ thể là công ty tài chính cần đáp ứng các điều kiện về vốn pháp định theo quy định của chính phủ từng thời kì. Mức vốn này được quy định dựa trên tình hình kinh tế và các vấn đề liên quan khác trong từng thời điểm cụ thể. Hiện nay mức vốn pháp định mà pháp luật quy định đối với tổ chức tín dụng phi ngân hàng là công ty tài chính áp dụng mức vốn 500 tỷ đồng.
Điều kiện về cổ đông sáng lập
Theo Thông tư 30/2015/TT –NHNN được sửa đổi bổ sung tại Thông tư 15/2016/TT- NHNN các điều kiện đối với cổ đông sáng lập được quy định hết sức cụ thể tại Khoản 2 điều 11.
Ngoài ra, các điều kiện khác cần đáp ứng đối với từng cổ đông cụ thể :
a) Cổ đông là cá nhân:
Phải mang quốc tịch Việt Nam, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định pháp luật.
Không thuộc các trường hợp là đối tượng bị cấm thành lập doanh nghiệp theo quy định pháp luật.
b) Cổ đông là tổ chức:
Được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Kinh doanh có lãi trong 03 năm liên tục trước khi nộp hồ sơ xin giấy phép.
Thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ về Thuế, bảo hiểm xã hội theo quy định đến ngày nộp hồ sơ.
Thêm vào đó, đối với tổ chức là doanh nghiệp Việt Nam (trừ ngân hàng thương mại) cần đảm bảo các điều kiện về vốn sở hữu tối thiểu là 500 tỷ đồng, tổng tài sản tối thiểu là 1000 tỷ đồng trong 03 năm tài chính liền kề trước ngày nộp hồ sơ. Trường hợp tổ chức là ngân hàng thương mại thì tổng tài sản tối thiểu cần đảm bảo là 100.000 tỷ đồng và một số điều kiện đặc thù khác liên quan.
Các loại hình công ty tài chính
Công ty Tài chính nhà nước: Là Công ty Tài chính do nhà nước đầu tư vốn, thành lập và tổ chức quản lý hoạt động kinh doanh.
Công ty Tài chính cổ phần: Là Công ty Tài chính do tổ chức và cá nhân cùng góp vốn, thành lập và tổ chức quản lý hoạt động kinh doanh
Công ty Tài chính trực thuộc tổ chức tín dụng: Là Công ty Tài chính do một tổ chức tín dụng thành lập bằng vốn tự có của mình và làm chủ sở hữu theo qui định của pháp luật, hạch toán độc lập và có tư cách pháp nhân
Công ty Tài chính liên doanh: Là Công ty Tài chính được thành lập bằng cách góp vốn giữa bên Việt Nam và bên nước ngoài, trên cở sở hợp đồng liên doanh.
Công ty Tài chính 100% vốn nước ngoài: Là Công ty Tài chính được thành lập bằng vốn của một hoặc của nhiều tổ chức tín dụng nước ngoài theo qui định của pháp luật Việt Nam.
Hồ sơ xin cấp Giấy phép đối với Công ty tài chính gồm:
Đơn xin cấp Giấy phép (phụ lục ban hành kèm theo Thông tư 06/2002/TT- NHNN);
Dự thảo Điều lệ phù hợp với quy định của Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 và các quy định khác của pháp luật có liên quan;
Đề án thành lập, phương án kinh doanh khả thi: nêu rõ nội dung, phương thức hoạt động, địa bàn hoạt động, lợi ích đối với nền kinh tế; trong đó, xác định kế hoạch hoạt động cụ thể 3 năm đầu;
Danh sách, lý lịch, các văn bằng, chứng chỉ về chuyên môn của thành viên sáng lập, thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Ban kiểm soát và Tổng giám đốc (Giám đốc) Công ty tài chính;
Phương án góp vốn điều lệ, danh sách và cam kết về mức góp vốn điều lệ của các bên góp vốn (theo quy định công ty tài chính yêu cầu có vốn điều lệ tối thiểu bằng mức vốn pháp định là 500 tỷ đồng và Vốn điều lệ của Công ty tài chính được góp bằng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ tự do chuyển đổi nhưng phải quy đổi ra đồng Việt Nam theo tỷ lệ giá giao dịch bình quân trên thị trường liên ngân hàng tại thời điểm góp vốn.)
Tình hình tài chính và các thông tin có liên quan về các cổ đông lớn. Đối với các cổ đông lớn là doanh nghiệp, các tài liệu phải nộp gồm:
Quyết định thành lập;
Điều lệ hiện hành;
Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về số vốn điều lệ và số vốn thực có năm hiện hành;
Văn bản cử người đại diện pháp nhân của Doanh nghiệp;
Bảng cân đối tài chính, bảng kết quả lãi, lỗ đã được kiểm toán và báo cáo tình hình hoạt động 3 năm gần nhất.
Công ty tài chính liên doanh, tổ chức tín dụng 100% vốn nước ngoài được cấp Giấy phép thì cần thêm điều kiện sau:
Tổ chức tín dụng nước ngoài được phép thực hiện hoạt động ngân hàng theo quy định của pháp luật của nước tổ chức tín dụng nước ngoài đặt trụ sở chính;
Hoạt động dự kiến xin phép thực hiện tại Việt Nam phải là hoạt động mà công ty tài chính nước ngoài đang được phép thực hiện tại nước nơi công ty tài chính nước ngoài đặt trụ sở chính;
Công ty tài chính nước ngoài phải có hoạt động lành mạnh, đáp ứng các điều kiện về tổng tài sản có, tình hình tài chính, các tỷ lệ đảm bảo an toàn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước;
Công ty tài chính nước ngoài phải có văn bản cam kết hỗ trợ về tài chính, công nghệ, quản trị, điều hành, hoạt động cho công ty tài chính liên doanh, công ty tài chính 100% vốn nước ngoài; bảo đảm các tổ chức này duy trì giá trị thực vốn điều lệ không thấp hơn mức vốn pháp định và thực hiện các quy định về bảo đảm an toàn của Luật Các tổ chức tín dụng;
Cơ quan có thẩm quyền nước ngoài đã ký kết thỏa thuận với Ngân hàng Nhà nước về thanh tra, giám sát hoạt động ngân hàng, trao đổi thông tin giám sát an oan ngân hàng và có văn bản cam kết giám sát hợp nhất theo thông lệ quốc tế đối với hoạt động của công ty tài chính;
Điều kiện đối với thành viên sáng lập: là các tổ chức, cá nhân có uy tín và năng lực tài chính, cụ thể:
Đối với tổ chức:
Đối với doanh nghiệp Việt Nam không phải là tổ chức tín dụng:
Là doanh nghiệp có vốn chủ sở hữu tối thiểu 500 tỷ đồng vào năm liền kề trước năm đề nghị thành lập công ty tài chính trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên. Trường hợp tập đoàn kinh tế đề nghị thành lập công ty tài chính trách nhiệm hữu hạn một thành viên thì phải có vốn chủ sở hữu tối thiểu 1.000 tỷ đồng và phải có cam kết hỗ trợ về tài chính cho công ty tài chính để giải quyết khó khăn trong trường hợp công ty tài chính gặp khó khăn về vốn hoặc khả năng chi trả ( mức hỗ trợ Hội đồng quản trị quyết định trong từng trường hợp cụ thể );
Kinh doanh có lãi trong năm liền kề trước năm đề nghị thành lập công ty tài chính;
Vốn góp tham gia thành lập phải đảm bảo: vốn chủ sở hữu trừ đi phần chênh lệch giữa các khoản đầu tư dài hạn và nợ dài hạn tối thiểu bằng số vốn góp theo cam kết (cách xác định theo phụ lục số 04. ĐGH kèm theo Thông tư số 24/2011/TT-NHNN).
Trường hợp là tổ chức tín dụng Việt Nam phải đảm bảo:
Duy trì tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động theo quy định của pháp luật sau khi góp vốn vào công ty tài chính;
Có tổng tài sản Có tối thiểu 50.000 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ nhỏ hơn 3% tại thời điểm xin góp vốn thành lập công ty tài chính;
Không vi phạm các quy định về an toàn trong hoạt động theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong thời gian 06 tháng liên tục trước thời điểm đề nghị thành lập công ty tài chính;
Hoạt động kinh doanh lành mạnh, an toàn; có lãi trong năm liền kề trước năm đề nghị thành lập công ty tài chính.
Trường hợp thành viên sáng lập là tổ chức tín dụng nước ngoài:
Có tổng tài sản có trên 10 tỷ đô la Mỹ vào cuối năm trước thời điểm nộp đơn, trừ trường hợp Hiệp định đầu tư song phương giữa Việt Nam và nước nguyên xứ có quy định khác;
Hoạt động kinh doanh lành mạnh, an toàn; có lãi trong năm liền kề trước năm đề nghị thành lập công ty tài chính;
Trường hợp tổ chức tín dụng nước ngoài là ngân hàng, ngoài các điều kiện nêu trên phải là ngân hàng có uy tín, được tổ chức xếp hạng quốc tế xếp hạng từ mức trung bình và ổn định trở lên, có tỷ lệ nợ xấu dưới 3%.
Đối với cá nhân:
Mang quốc tịch Việt Nam, không thuộc đối tượng bị cấm theo quy định tại khoản 2, Điều 18 Luật Doanh nghiệp;
Có khả năng về tài chính để góp vốn thành lập công ty tài chính;
Không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đang có án tích;
Có bằng đại học hoặc trên đại học ngành kinh tế hoặc Luật;
Cam kết hỗ trợ về tài chính cho công ty tài chính để giải quyết khó khăn trong trường hợp công ty tài chính gặp khó khăn về vốn hoặc khả năng chi trả.
Hồ sơ xin cấp giấy phép được nộp tại Ngân hàng nhà nước (cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng)
Thời hạn xem xét và cấp giấy phép là 90 ngày kể từ ngày nhận đầy đủ hồ sơ, trong trường hợp từ chối cấp phép, Ngân hàng nhà nước có văn bản giải thích lý do.
Lưu ý để công ty tài chính thực hiện hoạt động ngân hàng thì cần có các điều kiện sau:
Hoạt động ngân hàng của công ty tài chính phải được ghi trong Giấy phép thành lập và hoạt động do Ngân hàng Nhà nước cấp.
Có đội ngũ cán bộ đủ trình độ, năng lực chuyên môn, cơ sở vật chất, công nghệ, phương tiện, thiết bị và các quy định nội bộ theo quy định của pháp luật để thực hiện hoạt động ngân hàng được ghi trong Giấy phép.
Có đội ngũ cán bộ đủ trình độ, năng lực chuyên môn, cơ sở vật chất, công nghệ, phương tiện, thiết bị và các quy định nội bộ về quản lý ngoại hối.
Đáp ứng đầy đủ các điều kiện nghiệp vụ đối với hoạt động ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước quy định.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của công ty Luật Trần và Liên Danh về thành lập công ty tài chính. Nếu bạn đọc còn vướng mắc về nội dung tư vấn trên của chúng tôi, xin vui lòng liên hệ qua địa chỉ Hotline để được tư vấn nhanh chóng và hiệu quả nhất.
