Chế độ thai sản là một trong những chính sách an sinh xã hội quan trọng dành cho người lao động để thực hiện thiên chức của bậc làm cha, làm mẹ. Không chỉ nữ giới, nam giới cũng có thể được hưởng chế độ này khi có vợ sinh con. Vậy cụ thể các trường hợp nào vợ sanh chồng được hưởng bảo hiểm xã hội? Mức hưởng như thế nào, thủ tục hưởng ra sao?
Trong bài viết dưới đây, Luật Trần và Liên Danh sẽ giải đáp tới quý bạn đọc:
Người vợ sanh chồng được hưởng bảo hiểm xã hội không?
Căn cứ theo Điểm e, Khoản 1, Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, các đối tượng được hưởng chế độ thai sản bao gồm:
- Lao động nữ mang thai;
- Lao động nữ sinh con;
- Lao động nhận nuôi con dưới 6 tháng tuổi.
- Lao động nữ đang thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình như đặt vòng tránh thai, thực hiện các biện pháp triệt sản.
- Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ
Như vậy, theo quy định thì trường hợp lao động nam đóng BHXH có vợ sinh con sẽ được hưởng chế độ thai sản. Điều kiện hưởng chế độ thai sản cho nam theo Khoản 2, Điều 9, Thông tư 59/2015/TT-BLDXH là phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Chế độ thai sản dành cho nam giới khi có vợ sinh con
Vợ sinh con chồng được hưởng chế độ gì? Theo quy định tại Luật Bảo Hiểm Xã Hội số 58/2014/QH13, lao động nam có vợ sinh con và đủ điều kiện sẽ được hưởng chế độ thai sản với thời gian và mức hưởng như dưới đây.
Thời gian hưởng chế độ thai sản cho nam
Theo Khoản 2, Điều 34 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, lao động nam có vợ sinh con và đủ điều kiện sẽ được nghỉ chế độ thai sản với thời gian:
- 05 ngày làm việc đối với trường hợp thông thường.
- 07 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh con phải phẫu thuật hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi.
- 10 ngày làm việc nếu sinh từ 2 con trở lên, nếu sinh 3 trở lên thì cứ mỗi con sẽ được nghỉ thêm 3 ngày làm việc.
- 14 ngày nếu vợ sinh đôi và cần phải phẫu thuật.
Một số trường hợp đặc biệt khác, lao động nam sẽ được nghỉ dài hơn nếu:
- Cả chồng và vợ đều đóng BHXH mà vợ chết sau khi sinh thì chồng sẽ được nghỉ thai sản bằng thời gian còn lại của vợ.
- Vợ tham gia BHXH nhưng không đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH và vợ chết thì chồng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi.
- Chồng tham gia BHXH nhưng vợ chết hoặc gặp rủi ro sau khi sinh, không đủ điều kiện chăm sóc con theo quy định thì chồng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi.
Chế độ nghỉ việc hưởng thai sản đối với lao động nam khi vợ sinh con
(1) Điều kiện hưởng:
Theo điểm e Khoản 1 Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, lao động nam được hưởng chế độ thai sản nếu có đủ 02 điều kiện sau:
– Đang tham gia đóng bảo hiểm xã hội (BHXH).
– Có vợ sinh con
Như vậy, đối với lao động nam, chỉ cần đang tham gia BHXH (không tính là đóng bao lâu) và có vợ sinh con thì sẽ được hưởng chế độ thai sản.
(2) Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản:
– Theo Khoản 2, 4, 6 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội, lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con thì trong vòng 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh được nghỉ hưởng chế độ thai sản như sau:
+ 05 ngày làm việc nếu vợ sinh thường;
+ 07 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi;
+ 10 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh đôi, từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 03 ngày làm việc;
+ 14 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật.
– Ngoài ra, trong một số trường hợp đặc biệt, lao động nam được nghỉ với thời gian dài hơn, cụ thể gồm:
+ Trường hợp chỉ có mẹ tham gia BHXH hoặc cả cha và mẹ đều tham gia BHXH mà mẹ chết sau khi sinh con thì cha được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đối với thời gian còn lại của người mẹ. Nếu mẹ tham gia BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng và mẹ chết sau sinh thì cha được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi.
+ Trường hợp cha tham gia BHXH mà không nghỉ việc khi vợ chết sau sinh thì ngoài tiền lương còn được hưởng chế độ thai sản đối với thời gian còn lại của mẹ.
+ Trường hợp chỉ có cha tham gia BHXH mà mẹ chết sau khi sinh con hoặc gặp rủi ro sau khi sinh mà không còn đủ sức khỏe để chăm sóc con theo xác nhận của cơ sở khám, chữa bệnh có thẩm quyền thì cha được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi.
**Lưu ý: thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trong các trường hợp đặc biệt nêu trên sẽ tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.
(3) Mức hưởng chế độ thai sản:
Theo Khoản 1 Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội thì mức hưởng chế độ thai sản dành cho lao động nam được tính như sau:
Mức hưởng = 100% X (Mbqtl : 24) X Số ngày được nghỉ.
Trong đó:
– Mbqtl là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản;
– Trường hợp NLĐ đóng BHXH chưa đủ 06 tháng thì mức hưởng chế độ thai sản là Mbqtl mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng BHXH.
**Trường hợp lao động nam được nghỉ đủ tháng thì mức hưởng được tính như sau:
– Mức hưởng một tháng bằng 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản;
– Trường hợp NLĐ đóng BHXH chưa đủ 06 tháng thì mức hưởng là mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng BHXH.
(4) Hồ sơ hưởng chế độ thai sản:
– Theo Điều 14 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, lao động nam nghỉ việc khi vợ sinh con phải có đầy đủ các giấy tờ sau:
+ Bản sao giấy chứng sinh hoặc bản sao giấy khai sinh của con;
+ Giấy xác nhận của cơ sở y tế trường hợp sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi.
– NLĐ có trách nhiệm nộp hồ sơ cho NSDLĐ nhưng không quá 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc.
– Trường hợp NLĐ chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con, thời điểm nhận con thì nộp hồ sơ và xuất trình sổ BHXH cho cơ quan BHXH nơi cư trú.
Chế độ trợ cấp 1 lần khi sinh con
– Điều kiện hưởng:
+ Trường hợp chỉ có cha tham gia BHXH thì cha phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con;
+ Trường hợp người chồng của người mẹ nhờ mang thai hộ phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng tính đến thời điểm nhận con.
– Mức hưởng:
Lao động nam được trợ cấp một lần bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con. Hiện nay, mức lương cơ sở vẫn giữ nguyên là 1,49 triệu đồng/tháng. Do đó, mức trợ cấp sẽ là: 1,49 triệu đồng x 2 = 2,98 triệu đồng.
Chế độ nghỉ việc khi thực hiện các biện pháp tránh thai
– Khi thực hiện các biện pháp tránh thai thì người lao động được hưởng chế độ thai sản theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền.
– Thời gian nghỉ việc tối đa được quy định như sau:
+ 15 ngày đối với người lao động thực hiện biện pháp triệt sản.
+ Thời gian hưởng chế độ này tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.
Quy định tại Điều 17. Dưỡng sức, phục hồi sức khoẻ sau thai sản theo khoản 1 Điều 37 Luật Bảo hiểm xã hội được quy định như sau:
1. Lao động nữ sau thời gian hưởng chế độ khi sẩy thai, nạo, hút thai hoặc thai chết lưu quy định tại Điều 30 Luật Bảo hiểm xã hội hoặc sau thời gian hưởng chế độ khi sinh con quy định tại Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội mà sức khoẻ còn yếu thì được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe.
2. Thời gian nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe trong một năm tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hàng tuần, ngày đi và về nếu nghỉ tại cơ sở tập trung. Số ngày nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khoẻ do người sử dụng lao động và Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở hoặc Ban Chấp hành Công đoàn lâm thời quyết định, cụ thể như sau:
a) Tối đa 10 ngày đối với lao động nữ sinh một lần từ 2 con trở lên;
b) Tối đa 7 ngày đối với lao động nữ sinh con phải phẫu thuật;
c) Bằng 5 ngày đối với các trường hợp khác.
3. Mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khỏe một ngày:
a) Bằng 25% mức lương tối thiểu chung nếu nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe tại gia đình;
b) Bằng 40% mức lương tối thiểu chung nếu nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe tại cơ sở tập trung, mức hưởng này tính cả tiền đi lại, tiền ăn và ở.
Thủ tục hưởng chế độ vợ sanh chồng được hưởng bảo hiểm xã hội
Để làm thủ tục hưởng chế độ thai sản cho nam giới có vợ sinh con, người lao động cần thực hiện:
Bước 1: Chuẩn bị và nộp hồ sơ
Trong thời gian 45 ngày kể từ ngày quay trở lại làm việc, người lao động cần nộp 01 bộ hồ sơ cho người sử dụng lao động gồm:
- Bản sao giấy chứng sinh, giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh.
- Giấy xác nhận y tế trong các trường hợp sinh con phẫu thuật hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi.
- Xuất trình sổ BHXH cho Cơ quan BHXH trong trường hợp lao động thôi việc trước thời điểm vợ sinh con.
- Trường hợp con chết: Cung cấp giấy chứng tử hoặc trích lục khai tử của con. Hoặc trích sao hồ sơ bệnh án hoặc giấy ra viện của mẹ. Nếu con chết sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh.
Người lao động cần chuẩn bị các hồ sơ cần thiết để làm thủ tục hưởng chế độ thai sản cho nam.
Bước 2: Người sử dụng nộp hồ sơ
Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người lao động, người sử dụng lao động cần có trách nhiệm nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH.
Bước 3: Giải quyết hồ sơ
Sau khi tiếp nhận đầy đủ hồ sơ, Cơ quan BHXH sẽ giải quyết và chi trả chế độ trong thời gian:
- Tối đa 06 ngày làm việc đối với trường hợp người sử dụng lao động nộp hồ sơ.
- Tối đa 03 ngày làm việc đối với trường hợp người lao động nộp hồ sơ.
Trên đây là một số nội dung về BHXH và vợ sanh chồng được hưởng bảo hiểm xã hội không theo quy định mới nhất. Nếu có thắc mắc gì về vấn đề này, quý khách vui lòng liên hệ với Luật Trần và Liên Danh để được hỗ trợ nhanh nhất.
