KHÁI NIỆM
Điều 131 blhs 2015 quy định Tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát. Trong đó:
xúi giục người khác tự sát là hành vi dùng lời nói hay hành động để kích động, dụ dỗ, lừa dối làm cho người khác tự tước bỏ quyền sống của mình. Giúp người khác tự sát là hành vi tạo các điều kiện về vật chất, tinh thần để người khác thuận lợi trong việc tự sát.
Giúp người khác tự sát là hành vi tạo các điều kiện vật chất, tinh thần để cho một người dễ dàng tự sát như: cung cấp thuốc độc, dây treo cổ, cho mượn dao, súng, chỉ dẫn cách thức tự sát…
Tội phạm làm ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội, gián tiếp xâm phạm quyền sống của con người.
“Điều 131. Tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát
Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác tự tước đoạt tính mạng của họ;
b) Tạo điều kiện vật chất hoặc tinh thần cho người khác tự tước đoạt tính mạng của họ.
Phạm tội làm 02 người trở lên tự sát, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.”
PHÂN TÍCH CÁC CẤU THÀNH TỘI PHẠM
Khách thể tại Điều 131 blhs 2015
Xúi giục hoặc giúp người khác tự sát bao gồm các hành vi như kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác tự sát; tạo điều kiện vật chất hoặc tinh thần cho người khác tự sát.
Tội phạm làm ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội, gián tiếp xâm phạm quyền sống của con người.
Vì vậy, khách thể của tội phạm là quyền được sống, quyền được Nhà nước bảo hộ về tính mạng và trật tự an toàn của xã hội.
Mặt khách quan tại Điều 131 blhs 2015
Hành vi thuộc mặt khách của tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát bao gồm các hành vi kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác tự tước đoạt tính mạng của họ hoặc tạo điều kiện vật chất hoặc tinh thần cho người khác tự tước đoạt tính mạng của họ.
– Kích động người tự sát.
Kích động người khác tự sát là có những lời lẽ nhằm thúc đẩy bằng cách tác động tâm lý làm cho người bị kích động tự ái tới mức cao độ nên đã tự sát. Nếu không có những lời lẽ kích động đó thì nạn nhân dù có chán đời, có những uẩn khúc trong cuộc sống cũng chưa tới mức tự sát.
Ví dụ: Chị A đang chán đời , vì chồng chị ngoại tình, muốn ly hôn để lấy nhân tình. Anh B là một hư hỏng, bị chồng chị A mua chuộc nhờ b tìm cách làm cho chị A tự ái mà tự tử. B nhận lời đến gặp chị A và nói: “Em mà như chị thì em chẳng sống làm gì cho khổ… chồng con gì mà tệ bạc… ngày nào em cũng thấy anh ấy đi chơi với cô X cùng cơ quan, nhiều lần bắt gặp hai người trong công viên v.v…” Sẵn chán đời, lại nghe B nói như vậy chị A đã treo cổ tự tử.
– Dụ dỗ người khác tự sát.
Dụ dỗ người khác tự sát là người phạm tội đã có những lời lẽ khuyên bảo một cách khéo léo để làm cho người khác tự sát theo ý muốn của mình.
Ví dụ: Chị C và anh D là người yêu, nhưng D còn bắt cá hai tay, yêu cả chị M và muốn cắt đứt với C nên D nói dối với C là gia đình D không đồng ý cho D lấy C làm vợ. Vì quá yêu D nên C bàn với D trộm sổ hộ khẩu đi đăng ký kết hôn, nhưng D lấy lý do là đã thử nhưng không thành công, nhưng để trọn tình với C, D bàn với C là cả hai cùng nhảy xuống sông tự tử để cả hai đứa mãi mãi được ở bên nhau.
Vì quá yêu C đồng ý, lúc hô đến ba để nhảy xuống sông tự vẫn thì C nhảy nhưng D không nhảy và quay về nói vs mọi người là C vì quá nản với cuộc sống nên đã nhảy sông tự tử.
– Thúc đẩy người khác tự sát
Thúc đẩy người khác tự sát là người phạm tội dùng lời lẽ hoặc hành động đẩy nhanh quá trình nạn nhân mong muốn tự sát bằng cách dụ dỗ hoặc kích động nạn nhân.
– Tạo điều kiện vật chất hoặc tinh thần cho người khác tự tước đoạt tính mạng của họ
Hành vi giúp người khác tự sát là hành vi tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất để người khác tự sát, như: tìm kiếm, cung cấp phương tiện để nạn nhân tự sát hoặc hứa hẹn trước với nạn nhân giữ kín việc tự sát của họ.
Ví dụ: A biết B có ý định tự sát và A cũng muốn B tự sát nhưng B chưa biết tự sát bằng cách nào, B nhờ A đi mua hộ thuốc ngủ và không được nói là mua hộ B, A đã nhận lời và mua cho B 20 viên thuốc ngủ và B đã uống một lúc hết 20 viên thuốc ngủ nên đã tử vong.
Tội phạm được coi hoàn thành từ thời điểm nạn nhân có hành vi tự sát, còn việc nạn nhân tự sát nhưng không chết do được phát hiện ngăn chặn, cấp cứu kịp thời chỉ là tình tiết để xem xét khi quyết định hình phạt.
Cần phải xác định mối quan hệ nhân quả giữa hành vi xúi giục hoặc giúp người khác tự sát với hậu quả xảy ra là nạn nhân tự sát. Nếu người nào vừa có hành vi xúi giục, vừa có hành vi giúp người khác tự sát thì phạm tội xúi giục và giúp người khác tự sát. Nếu người phạm tội chỉ thực hiện hành vi xúi giục người khác tự sát hoặc chỉ giúp người khác tự giác thì phạm tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát.
Nếu hành vi trợ giúp lại có tính quyết định cái chết của nạn nhân thì người đó không phạm tội giúp người khác tự sát mà phạm tội giết người. Ví dụ, A mượn súng của B để tự sát, A tự bắn vào đầu khiến mình tử vong, trường hợp này B là người giúp A tự sát.
Nếu A mượn súng của B nhưng A lại không biết hoặc không dám nổ súng, B nổ súng hộ A, dù hành vi tự sát là mong muốn của A thì B vẫn phạm tội giết người theo Điều 123 Bộ luật hình sự mà không phải tội giúp người khác tự sát theo Điều 131 Bộ luật hình sự.
Chủ thể tại Điều 131 blhs 2015
Tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát được thực hiện bởi bất kỳ người nào từ đủ 16 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự.
Thứ nhất, tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát được thực hiện bởi bất kỳ người nào. Đó có thể là công dân Việt Nam, người nước ngoài hay người không quốc tịch.
Thứ hai, theo quy định tại Khoản 1 Điều 12 người từ đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm. Khoản 2 Điều 12 có quy định một số loại tội phạm người từ đủ 14 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự nhưng không có tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát theo Điều 131. Như vậy, người từ đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm về tội bức tử.
Thứ ba, người có năng lực trách nhiệm hình sự đầy đủ. Tức là người đó phải có cả năng lực nhận thức và năng lực điều khiển hành vi. Nếu người đó phạm tội trong trường hợp không có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc bị hạn chế năng lực hình sự thì có thể được loại trừ trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 21 Bộ luật hình sự.
Mặt chủ quan tại Điều 131 blhs 2015
Tội phạm được thực hiện do lỗi cố ý, có thể là cố ý trực tiếp hoặc cố ý gián tiếp. Người thực hiện hành vi xúi giục hoặc giúp người khác tự sát hoàn toàn có đủ nhận thức để nhìn thấy trước hậu quả nạn nhân sẽ tự tử, nhưng người phạm tội hoàn toàn mong muốn hậu quả nạn nhân tử vong hoặc dù không mong muốn nhưng vẫn có ý thức bỏ mặc cho hậu quả đó xảy ra.
Hành vi xúi giục phải dẫn đến việc nạn nhân tự nguyện tự sát (mối quan hệ nhân quả). Nếu hành vi xúi giục kèm theo hành vi dồn ép người khác buộc họ không còn con đường nào khác phải tự sát thì không phạm tội này mà phạm tội bức tử theo Điều 130 Bộ luật hình sự.
ĐIỂM MỚI CỦA BLHS HIỆN HÀNH
So với BLHS năm 1999 thì BLHS năm 2015 đã quy định rõ hành xúi giục người khác tự sát gồm kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác tự tước đoạt tính mạng của họ. Giúp người khác tự sát quy định rõ là tạo điều kiện vật chất hoặc tinh thần cho người khác tự tước đoạt tính mạng của họ.
Hành vi khách quan thể hiện ở hành vi kích động người khác tự sát, dụ dỗ, lừa dối để người khác tự sát hoặc giúp người khác tự sát. Kích động người khác tự sát là việc người phạm tội có những lời lẽ tác động tâm lý làm cho nạn nhân tự ái hoặc tiêu cực cao độ mà tự sát. Thúc đẩy để người khác tự sát là dùng lời nói khuyên bảo một cách tình cảm, khéo léo hoặc mở ra một viễn cảnh tương lai tốt đẹp hơn khiến cho người đó tự sát.
Ví dụ, T bị người yêu ruồng bỏ trong khi đã có thai. Do buồn chán và tiêu cực nên T đã tìm đến H là thầy bói. H vì động cơ xấu, thù hằn cá nhân với bố mẹ T nên muốn T tự sát đã nhiều lần nói rằng: “ở trần tục là bể khổ, khi chết được lên thiên đường thì cuộc sống sẽ sung sướng hạnh phúc và có thể lấy người mình yêu”. Nghe theo H mà T đã tự sát.
Tội phạm được coi hoàn thành từ thời điểm nạn nhân có hành vi tự sát, còn việc nạn nhân tự sát nhưng không chết do được phát hiện ngăn chặn, cấp cứu kịp thời là tình tiết để xem xét khi quyết định hình phạt.
Cần phải xác định mối quan hệ nhân quả giữa hành vi xúi giục hoặc giúp người khác tự sát với hậu quả xảy ra là nạn nhân tự sát. Nếu người nào vừa có hành vi xúi giục, vừa có hành vi giúp người khác tự sát thì phạm tội xúi giục và giúp người khác tự sát (không dùng từ “hoặc”).
HÌNH PHẠT QUY ĐỊNH TẠI ĐIỀU 131 BLHS 2015
Điều 131 BLHS năm 2015quy định 02 khung hình phạt đối với người phạm Tội xúi giục người khác tự sát như sau:
– Khung hình phạt phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm áp dụng với người xúi giục hoặc giúp 01 người tự sát. Theo Điều 9 Bộ luật hình sự, tội phạm này thuộc loại tội phạm ít nguy hiểm.
– Khung hình phạt phạt tù từ 02 năm đến 07 năm áp dụng với trường hợp người phạm tội làm 02 người trở lên tự sát. Theo Điều 9 Bộ luật hình sự, đây là loại tội phạm nghiêm trọng.
Trên đây là một số nội dung Điều 131 blhs 2015 quy định nếu có bất kỳ thắc mắc gì về vấn đề này, quý khách có thể liên hệ với Luật Trần và Liên Danh để được hỗ trợ nhanh nhất.
