Khu phi thuế quan là gì

Nhắc đến thuế quan chính là đề cập đến lĩnh vực xuất khẩu và nhập khẩu đối với những mặt hàng và sự trao đổi hàng hóa giữa các quốc gia. Trong nền kinh tế ngày càng mở rộng, thuế quan chính là một phương tiện hữu hiệu vừa thúc đẩy, vừa quản lý nền kinh tế thị trường quốc tế một cách hiệu quả và toàn diện nhất. Sau đây Luật Trần và Liên Danh sẽ giúp bạn đọc hiêu rõ hơn về khái niệm khu phi thuế quan là gì? và tầm ảnh hưởng đối với thị trưởng Việt Nam hiện nay.

Pháp luật về khu phi thuế quan?

Trên thực tế hiện nay, cả đối với pháp luật quốc tế và pháp luật Việt Nam vẫn chưa có định nghĩa về phi thuế quan là gì ? Tuy nhiên, đi từ khái niệm về thuế quan được định nghĩa là thuế do hải quan của một nước thu đối với hàng hóa xuất khẩu hoặc nhập khẩu khi vận chuyển qua cửa khẩu của nước đó. Vậy, phi thuế quan chính là việc cơ quan hải quan của các nước không áp dụng và không tiến hành thu các loại thuế liên quan đến việc nhập khẩu hoặc xuất khẩu đối với một mặt hàng nào đó. Việc áp dụng hình thức phi thuế quan mang lại những ảnh hưởng đến sự luân chuyển hàng hóa giữa các quốc gia đối tác và việc áp dụng phi thuế quan được điều chỉnh theo quy định pháp luật mỗi quốc gia.

Từ định nghĩa về phi thuế quan, việc áp dụng hình thức này đối với từng khu vực vô cùng quan trọng. Căn cứ theo Điều 4 – Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu năm 2016 định nghĩa như sau:

” Khu phi thuế quan là khu vực kinh tế nằm trong lãnh thổ Việt Nam, được thành lập theo quy định của pháp luật, có ranh giới địa lý xác định, ngăn cách với khu vực bên ngoài bằng hàng rào cứng, bảo đảm Điều kiện cho hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan của cơ quan hải quan và các cơ quan có liên quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và phương tiện, hành khách xuất cảnh, nhập cảnh; quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa giữa khu phi thuế quan với bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu “.

 Bên cạnh đó, định nghĩa về khu phi thuế quan tại Quyết định số 100/2009/QĐ-TTg về việc ban hành quy chế hoạt động của khu phi thuế quan trong khu kinh tế, khu kinh tế cửa khẩu như sau:

” Khu phi thuế quan là khu vực địa lý có ranh giới xác định, được ngăn cách với lãnh thổ bên ngoài bằng hàng rào cứng, có cổng và cửa ra vào bảo đảm điều kiện cho sự kiểm soát của cơ quan Hải quan và các cơ quan chức năng có liên quan, có cơ quan Hải quan giám sát, kiểm tra hàng hóa và phương tiện ra vào khu “.

Theo luật định, Khu phi thuế quan thường là những khu vực thuộc khu kinh tế hoặc các khu kinh tế cửa khẩu bao gồm:

Khu bảo thuế;

Khu kinh tế thương mại đặc biệt;

Khu thương mại công nghiệp;

Khu thương mại tự do và các khu có tên gọi khác được thành lập theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, có quan hệ mua bán trao đổi hàng hóa giữa khu này với bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu;

Nội địa là phần lãnh thổ Việt Nam bên ngoài khu phi thuế quan.

Đối tượng nào được phép hoạt động trong khu vực phi thuế quan?

Căn cứ theo quy định tại Điều 5 – Quyết định số 100/2009/QĐ-TTg quy định về những đối tượng được phép hoạt động trong khu vực phi thuế quan như sau:

Đối tượng hoạt động trong khu phi thuế quan được hiểu là những doanh nghiệp khu phi thuế quan;

 Thương nhân Việt Nam;

 Chi nhánh, văn phòng đại diện của thương nhân Việt Nam;

 Chi nhánh, văn phòng đại diện của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam;

 Nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Hoạt động của khu vực phi thuế quan hiện nay?

Giống như các quốc gia áp dụng hình thức phi thuế quan, đối với lãnh thổ Việt Nam, khu vực phi thues quan cũng có ranh giới xác định, được thành lập theo quy định của thủ tướng chính phủ, quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa giữa khu vực này và bên ngoài là quan hệ xuát khẩu hoặc nhập khẩu hàng hóa. Để được hợp pháp hóa đi vào hoạt động, doanh nghiệp thành lập trong khu vực phi thuế quan cần đáp ứng những điều kiện sau đây:

– Được thành lập theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ;

– Có ranh giới xác định;

– Được ngăn cách với lãnh thổ bên ngoài, có hàng rào cứng bao quanh khu trừ các khu kinh tế – thương mại đặc biệt của mỗi quốc gia;

– Có cổng và cửa ra vào bảo đảm điều kiện cho sự kiểm tra, giám sát, kiểm soát của cơ quan Hải quan và các cơ quan chức năng khác có liên quan, có tổ chức Hải quan thực hiện kiểm tra, giám sát hàng hóa và phương tiện ra, vào khu;

– Không có dân cư sinh sống bên trong;

– Có quy chế kiểm soát hàng hóa ra vào chặt chẽ;

– Khu phi thuế quan có thể nằm trong khu công nghiệp và thỏa mãn yêu cầu trên;

– Mua bán hàng hóa trong khu phi thuế quan sẽ được coi là hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu.

Sau khi đáp ứng đủ những điều kiện thành lập, doanh nghiệp hoạt động trong khu phi thuế quan lựa chọn loại hình hoạt động phù hợp như sau:

 Các hoạt động thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ và các hoạt động khác quy định tại Luật Thương mại;

 Sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp, chế biến hàng hóa.

 Các hoạt động đều phải tuân thủ các quy định của pháp luật có liên quan của Việt Nam về hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh và kinh doanh có điều kiện.

Tác động của việc thành lập khu phi thuế quan với xã hội?

Ưu điểm của việc thành lập khu phi thuế quan trên thực tế:

– Thứ nhất, việc thành lập các khu phi thuế quan hay được hiểu là các doanh nghiệp hoạt động được miễn thuế, điều này nhằm giải quyết chế độ việc làm cho người lao động, tránh tình trạng thất nghiệp gây tệ nạn xã hội, gây rối trật tự công cộng, đồng thời đào tạo kiến thức và kỹ năng cho người lao động nâng cao trình độ chuyên môn, tay nghề của mình;

– Thứ hai, các khu phi thuế quan thường tập hợp các doanh nghiệp hoạt động sẽ tạo nhiều thuận lợi cho việc sản xuất kinh doanh thương mại trao đổi sản phẩm và hàng hóa tại khu kinh tế tài chính cho hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu. Tại khu phi thuế quan sẽ vô cùng thuận tiện trong việc kết nối với những doanh nghiệp nhỏ, vừa và lớn có thời cơ tiếp xúc, tìm hiểu và hợp tác với nhau trên những cửa khẩu khác nhau. Đây chính là tín hiệu khả quan cho cho sự giao lưu và hội nhập các loại hàng hóa với thị trường quốc tế trong và ngoài nước.

– Thứ ba, việc tổ chức các khu phi thuế quan nhằm tạo nên những ưu đãi về thuế thu nhập cho doanh nghiệp nói chung. Khi hoạt động trong khu vực phi thuế quan doanh nghiệp có thể được hưởng rất nhiều ưu đãi khi doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa đi nước ngoài được miễn giảm thuế và không phải chịu bất kỳ một loại thuế thu nhập cá nhân hay thuế giá trị gia tăng nào. Đồng thời doanh nghiệp cũng có thể đưa sản phẩm đó xuất khẩu ra nước ngoài hoặc các nhà đầu tư nước ngoài cũng có thể vào Việt Nam để cung cấp mặt hàng theo yêu cầu, dịch vụ từ nội địa Việt Nam xuất khẩu vào khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu được áp dụng mức thuế suất thuế giá trị gia tăng là 0%. 

– Việc thành lập khi phi thuế quan có thể học hỏi kinh nghiệp từ nước ngoài. Ngoài ra, việc thành lập khu phi thuế quan sẽ góp phần đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước và đồng thời bảo hộ sản xuất trong nước một cách hiệu quả.

Nhược điểm của việc thành lập khu phi thuế quan trên thực tế :

– Thứ nhất, do hoạt động trong khu phi thuế quan của các doanh nghiệp theo hình thức tập trung nên sẽ bất cập về khâu quản lý về con người;

– Thứ hai, cũng như về con người việc quản lý hàng hóa cũng gặp nhiều hạn chế, rủi ro, hàng hóa không đạt chuẩn vào nước ta. Ví dụ, đối với vấn đề kiểm soát các nguồn nhập khẩu thực phẩm đông lạnh từ nước ngoài vào Việt Nam như: thịt ba chỉ bò Mỹ nhưng nguồn gốc xuất xứ có thể từ Trung Quốc làm giả bao bì tuồn vào Việt Nam, việc nhập khẩu thịt gà, chân gà đông lạnh cho kinh doanh đồ ăn nhanh nhưng thực tế những thực phẩm này đã bị đông lạnh không rõ năm sản xuất,… gây đe dọa trực tiếp đến uy tín của người kinh doanh cũng như ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

– Thứ hai, do nằm trong khu phi thuế quan nên chế độ đãi ngộ ưu tiên cũng sẽ làm ảnh hưởng đến thị trường trong nước, nếu việc quản lý không được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Khi đó, những sản phẩm nước ngoài du nhập vào qua khu phi thuế quan có giá rẻ hơn, cạnh tranh không lành mạnh với thị trường trong nước, dẫn đến việc tiêu thụ hàng hóa của doanh nghiệp trong nước bị trì trệ, kém năng xuất. 

Những khu phi thuế quan tại Việt Nam hiện nay?

Hiện nay, ở Việt Nam hiện nay các khu phi thuế quan được pháp luật quản lý chặt chẽ và những khu phi thuế quan hoạt động được liệt kê cụ thể tại Quyết định 100/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Văn bản hợp nhất số 16/VBHN-BTC. Các khu phi thuế quan được phân chia dựa theo đặc điểm và hoạt đọng kinh tế riêng biệt như sau:

– Đối với khu phi thuế quan thông thường

Khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất, kho bảo thuế, khu bảo thuế, khu kinh tế thương mại đặc biệt, khu thương mại – công nghiệp

Các khu kinh tế khác được thành lập và được hưởng các ưu đãi về thuế nhưng khu phi thuế quan theo Quyết định 100/2009/QĐ-TTg, thông thường quan hệ trao đổi hàng hóa giữa các khu kinh tế này với bên ngoài chủ yếu là hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa.

– Đối với khu thuế quan là khu kinh tế và khu kinh tế cửa khẩu

 Khu bảo thuế, khu kinh tế thương mại đặc biệt, khu thương mại công nghiệp, khu thương mại tự do

 Các khu có tên gọi khác được thành lập theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, có quan hệ mua bán trao đổi hàng hóa giữa khu này với bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu.

Danh sách những khu phi thuế quan đang hoạt động tại Việt Nam hiện nay:

– Khu phi thuế quan tỉnh Thanh Hóa – khu kinh tế Nghi Sơn:

Về tính chất, Khu kinh tế Nghi Sơn gồm những hoạt động như sau:

+ Là khu kinh tế tổng hợp, đa ngành, đa lĩnh vực với trọng tâm là công nghiệp nặng và công nghiệp cơ bản như: công nghiệp lọc – hóa dầu, công nghiệp luyện cán thép cao cấp, cơ khí chế tạo, sản xuất và lắp ráp ôtô, sửa chữa và đóng mới tàu biển, công nghiệp điện, công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, sản xuất hàng tiêu dùng, chế biến và xuất khẩu… gắn với việc xây dựng và khai thác có hiệu quả cảng biển Nghi Sơn; vận hành theo cơ chế ưu đãi đặc biệt; là động lực phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Thanh Hóa và khu vực Bắc miền Trung.

+ Là một khu đô thị công nghiệp – du lịch – dịch vụ quan trọng của tỉnh Thanh Hóa và vùng Nam Thanh – Bắc Nghệ; có ranh giới và quy chế hoạt động riêng.

Khu kinh tế Nghi Sơn bao gồm hai khu chức năng chính: Khu bảo thuế hay còn gọi là khu phi thuế quan và Khu thuế quan.

Khu phi thuế quan có diện tích khoảng 550 ha được bố trí gắn liền với cảng biển bao gồm:

Khu bến cảng và hậu cảng khoảng 50 ha;

 Khu trung tâm tài chính, dịch vụ, trung tâm điều hành, trung tâm quảng bá giới thiệu trưng bày sản phẩm, vui chơi giải trí diện tích khoảng 100 ha;

Khu chế xuất, công nghiệp tái chế diện tích khoảng 320 ha; 

 Đất giao thông trong khu bảo thuế khoảng 80 ha.

Trong tương lai, khu phi thuế quan của khu kinh tế Nghi Sơn đã và đang định hướng phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật như sau:

Tiến hành xây dựng tuyến đường sắt nối khu phi thuế quan và khu cảng Nghi Sơn với hệ thống đường sắt quốc gia;

Đầu tư xây dựng khu cảng phía Băc Nghi Sơn phục vụ trực tiếp cho khu công nghiệp lọc – hóa xầu, xi măng và khu phi thuế quan.

Trên đây là tất cả thông tin được cung cấp bởi công ty luật Trần và Liên Danh về thắc mắc khu phi thuế quan là gì? Nếu quý vị có bất kỳ câu hỏi nào hoặc cần hỗ trợ về các vấn đề pháp lý khác, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline. Chúng tôi sẽ nhanh chóng hỗ trợ và trả lời mọi thắc mắc của quý vị.