Thị trường tiền tệ là thuật ngữ được sử dụng khá nhiều trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng. Đây là một loại thị trường quan trọng, là nơi giao dịch của nhiều nhà đầu tư. Vậy bạn đã hiểu thị trường tiền tệ là gì hay chưa? Đặc điểm và chức năng của thị trường này như thế nào? Bài viết dưới đây của Luật Trần và Liên Danh sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ về thị trường tiền tệ.
Thị trường tiền tệ là gì?
Thị trường tiền tệ (tên tiếng anh là Money Market) là nơi diễn ra các giao dịch vốn ngắn hạn giữa bên cung và cầu vốn. Trong đó, vốn ngắn hạn được xác định với thời gian đáo hạn dưới 1 năm và có một số đặc điểm như: có mức độ rủi ro thấp, tính thanh khoản cao.
Một số hoạt động cụ thể diễn ra trên thị trường tiền tệ có thể kể đến như: Vay ngân hàng, mua bán chứng khoán, chứng chỉ tiền gửi… Đây là nơi mà tất cả chúng ta (cá nhân, tổ chức) có thể thực hiện giao dịch mua – bán.
Cấu trúc thị trường tiền tệ
Cấu trúc thị trường tiền tệ gồm 5 thị trường nhỏ:
Thị trường tiền gửi.
Thị trường tín dụng.
Thị trường mở.
Thị trường liên ngân hàng.
Thị trường trái phiếu kho bạc.
Có thể phân loại thị trường tiền tệ theo 2 cách:
Dựa theo cách tổ chức: Thị trường tiền tệ sơ cấp (Nơi phát hành các loại trái phiếu, là nơi huy động vốn cho người phát hành trái phiếu) và thị trường tiền tệ thứ cấp (Nơi mua bán các loại trái phiếu đã phát hành ở thị trường sơ cấp).
Dựa theo công cụ hoạt động: Thị trường vay nợ ngắn hạn (Giao dịch giữa các tổ chức dưới sự giám sát của ngân hàng trung ương) và thị trường trái phiếu ngắn hạn cùng các giấy tờ có giá trị khác (Tín phiếu, kỳ phiếu, khế ước…)
Đặc điểm của thị trường tiền tệ
Thị trường tiền tệ mang tính phổ thông, được vận hành liên tục 24/24, mang đến nhiều cơ hội đầu tư cho cá nhân, tổ chức. Một số đặc điểm cụ thể của thị trường tiền tệ có thể kể tới như:
Thị trường phi tập trung, không có một quy tắc hay quy định cụ thể nào. Các hoạt động trên thị trường tiền tệ không chịu sự giám sát của cơ quan tổ chức nào.
Các hoạt động trên thị trường tiền tệ hoạt động chủ yếu thông qua hệ thống ngân hàng. Đây là chủ thể quan trọng nhất trong việc cung cấp và sử dụng nguồn vốn ngắn hạn.
Thị trường mang tính toàn cầu hóa với các hoạt động giao dịch thực hiện qua mạng là chính.
Giai đoạn luân chuyển vốn ngắn hạn, không quá 1 năm.
Nghiệp vụ cơ bản của thị trường tiền tệ: Quyền đáo hạn, quyền chọn kỳ hạn, hoán đổi…
Các công cụ trên thị trường tiền tệ có tính thanh khoản cao, mang lại lợi tức lớn cho nhà đầu tư.
Thị trường tiền tệ là nơi trung gian của ngân hàng thương mại (bên cho vay) và người đi vay.
Vai trò của thị trường tiền tệ
Thị trường tiền tệ có những đặc điểm riêng, đóng vai trò nhất định trong nền kinh tế. Cụ thể, vai trò của thị trường tiền tệ sẽ được thể hiện ở chỗ:
Đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn của doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhờ khả năng huy động vốn nhanh.
Đáp ứng cho nhà đầu tư nhiều cơ hội giao dịch, phát triển về tài chính, nhờ tính thanh khoản cao của thị trường.
Hỗ trợ phát triển nền kinh tế của một quốc gia, thông qua việc huy động vốn, đầu tư chứng khoán, tiền tệ.
Là cấu nỗi hỗ trợ các thanh toán quốc tế, mở rộng hợp tác giữa các quốc gia, lưu thông hàng hóa dễ dàng.
Các đối tượng tham gia thị trường tiền tệ
Thị trường tiền tệ hoạt động 24/24, là nơi lý tưởng để đầu tư, sinh lời. Vậy những đối tượng nào có thể tham gia thị trường tiền tệ?
Chính Phủ: Chủ thể quan trọng, đóng vai trò là nhà phát hành tín phiếu và quản lý chung.
Ngân hàng Nhà nước: Nhiệm vụ điều tiết thị trường hoạt động ổn định, giảm lạm phát, kích thích tăng trưởng.
Ngân hàng thương mại hay các tổ chức tài chính: Chủ thể đóng vai trò huy động vốn từ nhân dân, sau đó chuyển thành nguồn vốn cho vay đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp/tổ chức kinh tế: Chủ thể có nhu cầu sử dụng tiền vốn để đầu tư, kinh doanh phát triển.
Cá nhân, tổ chức, đoàn thể: Tham gia thị trường mua bán tiền tệ, các giấy tờ có giá trị, vay vốn đầu tư kinh doanh. Chủ thể này cần hội tụ đủ điều kiện về pháp nhân và có thu nhập.
Các công cụ trong thị trường tiền tệ
Hiểu rõ các công cụ thị trường tiền tệ đang lưu thông giúp nhà đầu tư vận dụng một cách hiệu quả. Hiện nay, thị trường tiền tệ có 4 công cụ đang lưu thông, bao gồm:
Tín phiếu kho bạc
Tín phiếu kho bạc (Treasury Bills) là một loại chứng khoán nợ ngắn hạn do nhà nước phát hành, nhằm mục đích điều hòa và lưu thông tiền tệ. Tín phiếu kho bạc hỗ trợ việc thu chi, cân đối ngân sách, bù đắp các thiếu hụt tạm thời của thị trường, nhằm hạn chế lạm phát ảnh hưởng đến phát triển của nền kinh tế.
Đặc điểm của tín phiếu kho bạc có thời gian đáo hạn 1 năm, lãi và vốn được trả 1 lần khi đến ngày đáo hạn.
Các khoản vay liên ngân hàng
Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng thương mại và công ty tài chính nhận tiền gửi cần có 1 khoản dự trữ nhất định để đáp ứng nhu cầu rút tiền của người dân khi cần thiết. Tuy nhiên, có những ngân hàng thiếu và có ngân hàng lại dự trữ thừa.
Các đơn vị nhận tiền gửi có thể mua bán khoản dự trữ trên thị trường tiền tệ để đáp ứng nhu cầu rút của người gửi. Đây là cách để tối thiểu hóa loại tín phiếu kho bạc có khả năng sinh lời thấp.
Giấy chấp nhận thanh toán tài chính của ngân hàng
Giấy chấp nhận thanh toán của các ngân hàng là công cụ đảm bảo rằng 1 ngân hàng sẽ thanh toán tất cả các khoản mà đơn vị nhập khẩu còn thiếu của bên sản xuất. Đây là giải pháp giúp hoạt động sản xuất, kinh doanh diễn ra ổn định, liên tục với một sự đảm bảo an toàn về tài chính.
Trong đó, đơn vị nhập khẩu đến ngày đáo hạn cần thanh toán số tiền ghi trên giấy chấp nhận cộng với 1 khoản phí (tùy ngân hàng). Nhà sản xuất không nhất thiết phải giữ loại giấy này đến ngày đáo hạn, mà có thể bán đi để thu tiền trước. Đặc điểm của giấy chấp nhận thanh toán là tính thanh khoản cao, nhưng lãi suất thấp.
Kỳ phiếu thương mại
Kỳ phiếu thương mại do đơn vị sản xuất phát hành, dùng để thay thế giấy nợ, được đưa cho các bên cung cấp hàng hóa/dịch vụ cho doanh nghiệp. Trong thương phiếu có ghi rõ số nợ, thời gian quy định trả nợ và lãi suất đến kỳ hạn. Khi đến ngày đáo hạn, đơn vị phát hành phải trả cả vốn lẫn lãi cho người nhận.
Chứng chỉ ngắn hạn
Chứng chỉ ngắn hạn là công cụ ngắn hạn có thời gian từ 3, 6, 9 hoặc tối đa 12 tháng. Một số công cụ chứng chỉ ngắn hạn: Chứng chỉ tiết kiệm, tín phiếu công ty tài chính, kỳ phiếu ngân hàng… được các ngân hàng và công ty tài chính phát hành cho người gửi.
Mục đích của các chứng chỉ ngắn hạn là huy động vốn và cho vay ngắn hạn. Đặc điểm chứng chỉ này có lãi suất cố định, khi đáo hạn sẽ trả lại cho người gửi cả vốn lẫn lãi.
Có thể thấy, thị trường tiền tệ là nơi giao dịch quen thuộc cho bất cứ nhà đầu tư cá nhân, tổ chức nào. Do vậy, hiểu rõ về thị trường tiền tệ là rất cần thiết, giúp bạn chọn được công cụ giao dịch phù hợp. Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn đọc cập nhật được thông tin quan trọng về loại thị trường này để tối ưu lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro trong quá trình giao dịch của mình.
Vai Trò Của Thị Trường Tiền Tệ
Thị trường tiền tệ có những đặc điểm riêng, đóng vai trò nhất định trong nền kinh tế. Cụ thể, vai trò của thị trường tiền tệ sẽ được thể hiện qua các đặc điểm:
Đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn của doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhờ khả năng huy động vốn nhanh.
Đáp ứng cho nhà đầu tư nhiều cơ hội giao dịch, phát triển về tài chính, nhờ tính thanh khoản cao của thị trường.
Hỗ trợ phát triển nền kinh tế của một quốc gia, thông qua việc huy động vốn, đầu tư chứng khoán, tiền tệ.
Là cấu nỗi hỗ trợ các thanh toán quốc tế, mở rộng hợp tác giữa các quốc gia, lưu thông hàng hóa dễ dàng.
Chức Năng Của Thị Trường Tiền Tệ
Thị trường tiền tệ có chức năng là:
Huy động vốn, đáp ứng được nhu cầu vốn ngắn hạn của nhà đầu tư.
Giúp các nhà đầu tư có cơ hội đầu tư mua bán giao dịch tiền tệ để phát triển tài chính.
Tăng trưởng kinh tế và ổn định tài chính của đất nước thông qua đầu tư chứng khoán, tài chính, tiền tệ.
Tạo điều kiện lưu thanh toán quốc tế và lưu thông hàng hóa trên thế giới một cách dễ dàng.
Các Đối Tượng Tham Gia Thị Trường Tiền Tệ
Các chủ thể tham gia vào thị trường tiền tệ gồm có:
Chính phủ: tham gia với tư các nhà phát hành tín phiếu, nhà quản lý.
Ngân hàng trung ương: tham gia để điều tiết thị trường.
Ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính: tham gia thị trường để huy động vốn từ người dân thông qua các gói tiền gửi tiết kiệm, phát hành và mua bán trao đổi các giấy tờ có giá trị, chuyển hóa nguồn tiền thành vốn cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể thông qua cấp tín dụng.
Doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế: tham gia thị trường trên cương vị bên có nhu cầu vốn kinh doanh.
Cá nhân, tổ chức đoàn thể xã hội: tham gia để giao dịch mua bán tiền tệ và các giấy tờ có giá hoặc vay vốn để đầu tư kinh doanh.
Các Công Cụ Lưu Thông Trên Thị Trường Tiền Tệ
5 công cụ cơ bản đang lưu thông trên thị trường tiền tệ đó là tín phiếu kho bạc, kỳ phiếu ngân hàng, chứng chỉ tiết kiệm, thương phiếu, Kỳ phiếu thương mại.
Tín phiếu kho bạc
Là chứng khoán nợ ngắn hạn được nhà nước phát hành để lưu thông tiền tệ, cân đối thu chi ngân sách, chống lạm phát và thúc đẩy phát triển kinh tế sản xuất. Loại tín phiếu này có kỳ hạn dưới 1 năm và nhận lãi khi đáo hạn.
Kỳ phiếu ngân hàng
Là loại chứng khoán kỳ hạn 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng đến 12 tháng được các ngân hàng thương mại và tổ chức tài chính phát hành để huy động vốn và thực hiện cho vay với đặc điểm là ít rủi ro và không chịu tác động nếu giá cả thay đổi.
Kỳ phiếu thương mại
Kỳ phiếu thương mại sẽ do doanh nghiệp sản xuất kinh doanh phát hành, dùng thay thế cho giấy nợ trả cho các đơn vị hoặc cá nhân cung cấp hàng hóa hay dịch vụ cho doanh nghiệp. Trong thương phiếu có quy định thời hạn trả nợ và lãi suất đến kỳ hạn sẽ được đơn vị trả cả vốn lẫn lãi.
Chứng chỉ tiết kiệm
Là công cụ vay nợ ngắn hạn cho ngân hàng bán cho người gửi tiền tiết kiệm với lãi suất cố định theo thỏa thuận và khi đáo hạn thì được hoàn trả hết mệnh giá ban đầu.
Thương phiếu
Là chứng chỉ có giá ghi nhận lệnh yêu cầu thanh toán hoặc cam kết thanh toán không có thêm điều kiện trong một thời gian nhất định. Người trả tiền có trách nhiệm thanh toán đúng hạn, không được trì hoãn.
Thị trường tiền tệ là gì? Thị trường tiền tệ là thị trường vốn ngắn hạn, là nơi trao đổi những công cụ tài chính giúp cho các nhà đầu tư tạo điều kiện cho mình phát triển, thanh toán quốc tế, lưu thông hàng hóa.
