Ly hôn là quyết định cuối cùng để chấm dứt một mối quan hệ hôn nhân. Trong đó vấn đề về con cái luôn là mối quan tâm hàng đầu của cha mẹ. Việc xác định ai có quyền nuôi con trên 7 tuổi khi ly hôn khiến nhiều cha mẹ luôn phải đắn đo. Luật Trần và Liên Danh sẽ giải đáp thắc mắc này trong bài viết dưới đây.
Nguyên tắc giải quyết quyền nuôi con trên 7 tuổi khi ly hôn
Tại Khoản 2 Điều 81 Luật hôn nhân gia đình năm 2014 quy định về việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn, cụ thể là quyền nuôi con trên 7 tuổi khi ly hôn như sau:
Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
Theo đó, có thể thấy rằng trường hợp vợ chồng không thỏa thuận được về người trực tiếp nuôi con trên 7 tuổi khi ly hôn thì Tòa án sẽ xem xét nguyện vọng của con.
Quy định này là hoàn toàn phù hợp, bởi lẽ ở độ tuổi này con cái đã nhận thức rõ được tình cảm, tâm tư nguyện vọng của mình là mong muốn sống với cha hay sống với mẹ. Bên cạnh đó Tòa án sẽ căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con để quyết định giao con cho bố hoặc mẹ trực tiếp nuôi. Dựa vào các yếu tố về điều kiện kinh tế như thu nhập, chỗ ở ổn định, hay các tài sản của mỗi bên.
Về tinh thần: Mỗi bên phải chứng minh được bản thân có đủ thời gian để chăm sóc, quan tâm, dạy dỗ, giáo dục cho con hay tình cảm với con từ trước đến nay.
Ngoài ra, một trong hai bên có thể cung cấp các chứng cứ để chứng minh người còn lại không có đủ điều kiện để chăm sóc tốt cho con như thu nhập không ổn định, vô tâm với con cái, thường xuyên đánh đập con…
Quyền nuôi con trên 7 tuổi khi ly hôn theo quy định của pháp luật Việt Nam
Pháp luật quy định về người trực tiếp nuôi dưỡng con quy định tại điều 81 Luật hôn nhân và gia đình số 52/2014/QH13 có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2015:
Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Quyền nuôi con đối với từng độ tuổi của con
Con dưới 03 tuổi: được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Con trên 03 tuổi nhưng chưa đủ 07 tuổi: căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con.
Con từ đủ 07 tuổi trở lên: ngoài căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con còn phải xem xét nguyện vọng của con.
Như vậy, vợ và chồng có quyền thỏa thuận với nhau về việc nuôi con, quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con sau khi ly hôn.
Tuy nhiên, con dưới 36 tháng tuổi được ưu tiên hơn cho người mẹ nuôi nếu người mẹ có đủ điều kiện chăm nom, chăm sóc và giáo dục con cái. Việc pháp luật quy định như vậy vì lúc này độ tuổi đứa trẻ còn quá nhỏ và nếu đứa trẻ người mẹ chăm sóc sẽ tốt hơn cho sự phát triển của đứa trẻ đó.
Quyền nuôi con trên 3 tuổi khi ly hôn sẽ ngang bằng giữa hai vợ chồng. Con trên 07 tuổi khi ly hôn phải hỏi ý kiến, nguyện vọng của con vì lúc này trẻ bắt đầu có nhận thức về việc muốn ở với cha hay mẹ khi cha mẹ không còn sống chung với nhau.
Căn cứ giành quyền nuôi con khi ly hôn
Tuy nhiên để muốn giành quyền thì vợ hoặc chồng cần phải có đầy đủ, cơ bản sau để Tòa án có căn cứ giao hai con cho bạn trực tiếp nuôi dưỡng.
Để giành được quyền nuôi con cần đưa ra căn cứ chứng minh cho yêu cầu đó là hợp lý, bạn cần chứng minh được khả năng nuôi con của mình là tốt nhất bao gồm cả yếu tố vật chất và yếu tố tinh thần.
Các yếu tố vật chất có thể là: Mức thu nhập hàng tháng, điều kiện kinh tế, tài sản riêng hiện có, có chỗ ở ổn định, các khoản phụ trợ khác…. mà có thể đảm bảo để nuôi con
Các yếu tố tình cảm bao gồm: Thời gian làm việc, thời gian chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con, tình cảm dành cho con, điều kiện cho con vui chơi giải trí, trình độ học vấn, sức khỏe… của có thể giành tốt nhất cho con.
Môi trường sống của bé sau khi bố mẹ ly hôn có đảm bảo cho sự phát triển tốt nhất về thể chất lẫn tinh thần cho con không?
Ngoài ra, người muốn giành quyền nuôi con còn có thể chỉ ra những bất lợi của vợ hoặc chồng khiến người còn lại bất lợi trong đáp ứng các điều kiện giành nuôi con như: công việc bấp bênh thường xuyên phải đi làm thêm vào buổi tối và không có chỗ ở ổn định….
Căn cứ vào các yếu tố, dựa trên việc bảo đảm tốt nhất quyền lợi cho con, Tòa án sẽ xem xét bên có ưu thế hơn được quyền nuôi con.
Con không đồng ý về ở thì có giành quyền nuôi con được không?
Trên thực tế, ý kiến của con thường mang tính định hướng, tham khảo, là một phần để Tòa án xem xét đi đến quyết định, không có ý nghĩa hoàn toàn quyết định.
Luật chỉ quy định “xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi”, tức trong quá trình phán quyết ai sẽ là người nuôi con sau khi ly hôn, Thẩm phán sẽ hỏi ý kiến của con để dựa vào căn cứ này và một số các điều kiện khác mới xác định ai có quyền nuôi con.
Việc quyết định ai có quyền trực tiếp nuôi con khi ly hôn còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, như chỗ ở, thu nhập, thời gian chăm sóc con… của mỗi bên, nhằm đảm bảo quyền lợi về mọi mặt của con.
Nếu con không đồng ý về ở thì vẫn có thể có quyền giành nuôi con nếu chứng minh được cho Tòa thấy mình có khả năng nuôi con tốt hơn, đảm bảo được quyền lợi về mọi mặt của con. Một số điều kiện giành quyền trực tiếp nuôi con khi ly hôn có thể kể đến như:
Phải chứng minh thu nhập hàng tháng, có tài sản, nơi ở ổn định… để tạo điều kiện cho con sinh hoạt, học tập, vui chơi…
Chứng minh được có đủ thời gian để chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con, tình cảm dành cho con;
Chứng minh luôn có đầy đủ tư cách đạo đức để nuôi dạy con;
Chứng minh đối phương không đủ điều kiện để giành quyền nuôi con, như: Thường xuyên có hành vi bạo lực, Không dành thời gian chăm sóc con, Không có thu nhập ổn định…
Tòa lấy ý kiến con trên 7 tuổi trong vụ án ly hôn mấy lần?
Khi vợ, chồng không thỏa thuận được việc trực tiếp nuôi con thì điều này sẽ do Tòa án quyết định, Thẩm phán phụ trách phiên tòa giải quyết ly hôn là người có thẩm quyền lấy ý kiến trẻ từ đủ 07 tuổi về việc muốn sống với bố hay mẹ.
Việc lấy ý kiến của trẻ phải bảo đảm thân thiện, phù hợp với tâm lý, lứa tuổi, mức độ trưởng thành, khả năng nhận thức của trẻ;
Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ;
Phải đảm bảo giữ bí mật cá nhân của trẻ. (Khoản 2 Điều 208 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định);
Phương pháp lấy ý kiến phải bảo đảm thân thiện với trẻ em; đồng thời, căn cứ vào quyền lợi mọi mặt của trẻ để quyết định giao cho một bên trực tiếp nuôi dưỡng.
Thủ tục lấy ý kiến của con trẻ là bắt buộc trong giải quyết án ly hôn được quy định tại khoản 2 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình và Điều 208 Bộ luật tố tụng dân sự 2015. Để xác định lấy ý kiến của con được thực hiện mấy lần, cần xét các trường hợp như:
Việc lấy ý kiến được thực hiện tại trụ sở Tòa án trước khi xét xử vụ việc ly hôn. Có Tòa án yêu cầu cha mẹ hướng dẫn con viết Bản tự khai (thể hiện nguyện vọng của con, có chữ ký hoặc điểm chỉ của con và cha, mẹ) ngoài trụ sở Tòa án.
Cũng có trường hợp, Tòa án lấy ý kiến của con bằng văn bản trước đó, sau đó, theo yêu cầu của một bên đương sự, Tòa tiếp tục triệu tập con để xét lại nguyện vọng của con ngay tại phiên tòa hoặc có trường hợp Hội đồng xét xử trực tiếp liên lạc với trẻ qua điện thoại để xác định lại ý nguyện của con.
Quy định về việc lấy ý kiến của con khi giải quyết ly hôn
Theo quy định tại đoạn 2 khoản 3 Điều 208 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định về việc lấy ý kiến của con trên 7 tuổi khi ly hôn:
Đối với vụ án tranh chấp về nuôi con khi ly hôn hoặc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn, thẩm phán sẽ tiến hành lấy ý kiến của con chưa thành niên từ đủ 7 tuổi trở lên.
Trong trường hợp cần thiết thẩm phán có thể mời đại diện các cơ quan như cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em chứng kiến, tham gia ý kiến.
Trong vụ án tranh chấp quyền nuôi con trên 7 tuổi khi ly hôn, theo quy định về việc lấy ý kiến của con chưa thành niên và các thủ tục tố tụng khác phải đảm bảo thân thiện, phù hợp với tâm lý, lứa tuổi, mức độ trưởng thành, khả năng nhận thức của người chưa thành niên nhằm bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, giữ bí mật cá nhân của người chưa thành niên.
Quy định này đưa ra nhằm đảm bảo việc lấy ý kiến của con trên 7 tuổi khi ly hôn được khách quan nhất, tránh các trường hợp ảnh hưởng đến tâm lý của con cái khi đưa ra nguyện vọng của mình.
Lưu ý đối với quyền nuôi con trên 7 tuổi khi ly hôn
Người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn có thể bị thay đổi theo quyết định của Toà án nếu có yêu cầu của cha, mẹ hoặc người thân thích, tổ chức khi có một trong các căn cứ sau đây:
Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
Khi thay đổi người trực tiếp nuôi con cũng phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.
Trường hợp các bậc cha mẹ không hợp tác, không đưa con cái tới để tòa lấy ý kiến của các em vì không muốn cho con cái biết họ ly hôn, sợ các em bị tổn thương về tâm lý.
Gặp tình huống này, tòa vẫn phải tiếp tục giải quyết án bởi nếu tòa ra quyết định đình chỉ giải quyết án dân sự với lý do không có nguyện vọng của con trẻ là không đúng. Bởi trong vụ án ly hôn, con trẻ không có tư cách tham gia tố tụng.
Trên đây là bài viết giải đáp thắc mắc về con trên 7 tuổi khi ly hôn. Quý bạn đọc nếu có nhu cầu được tư vấn pháp lý liên quan đến mẫu đơn ly hôn hoặc dịch vụ luật sư ly hôn, luật sư ly hôn, xin vui lòng gọi ngay tới hotline của Luật Trần và Liên Danh để được hỗ trợ kịp thời nhất.
